سيم: كتبي كه تاليف شده در ذكر قصه هاي دروغ و غير قصه از مجعولات هر چه باشد، بر دو قسم است:

اول: آن كه براي تمثيل و توضيح بعضي از مطالب علميه و تكميل صفات نفسانيه تأليف شده مانند «كليله و دمنه» و رساله «مقالات حيوانات» كتاب «اخوان الصفاء» و «درة التاج» قطب شيرازي و نظاير آنها، پس حكم جواز گفتن و نوشتن آن گذشت. و چون نوشتن آن جايز شد، معامله با آن به جميع اقسام جايز است.


دوم آن كه تأليف آن براي افاده مطلب حقي نباشد، پس در غالب احكام مثل حرمت تأليف و نشر آن به چاپ زدن و غير آن و كتابت آن و خريدن و فروختن آن با كتب ضلال شريك خواهد بود؛ بلكه معامله به آن به هر عنوان حرام و آنچه در مقابل آن داده مي شود، بر دهنده و گيرنده حرام است مگر به جلد آن اگر در آن نفع قابلي باشد يا كاغذ در بعضي صورتهاي بسيار نادره. و اما حفظ و نگاهداري آن: پس اگر علاوه بر دروغ بودن در آن مفسده باشد و مصلحتي در آن نباشد كه بتوان به ملاحظه آن مصلحت از آن مفسده اغماض نمود (مثل كتابي كه براي ذكر اخبار فضيلت پدر ظاهري يزيد تاليف شده)، و البته در اين صورت داخل در كتب ضلال خواهد بود. پس نگاهداشتن آن جاير نباشد و بايست آن را تاليف كرد. و اگار در آن مفسده نباشد مثل كتاب «رموز حمزه» و «الف ليلة» [1] و نظاير اينها، پس وجوب اتلاف و حرمت حفظ آن معلوم نيست؛ بلكه ظاهر جواز نگاهداري آنهاست اگر چه جز جلد، قيمتي ندارد و داخل در اموال نيست. پس اگر كسي آنها را تلف كرد، همان ضامن قيمت جلد اوست. و علامه مجلسي در «عين الحياة» بعد از آن كلامي كه در فرع اول ذكر شد فرموده: بلكه قصه هاي راستي كه لغو و باطل باشد؛ مانند «شاهنامه» و غير آن از قصه هاي مجوس و كفار، بعضي از علماء گفته اند كه حرامست [2] آنگاه خبري در تأييد آن نقل كرده كه در خاتمه بيايد. و صهر ايشان عالم جليل مير محمد صالح خاتون آبادي نيز در كتاب «روادع النفوس» [3] ، ايشان را متابعت نمود.