در مذمت دروغ گفتن و مفاسد آن در دنيا و آخرت
خداي تعالي فرمود:
انما يفتري الكذب الذين لايؤمنون [1] .
جز آنان كه ايمان نياورند كسي دروغ نبندد. اگر نبود براي وضوح قبح آن مگر همين آيه كريمه، هر آينه وافي بود براي مقصود. و نيز فرمود: ان الله لايهدي من هو مسرف كذاب [2] .
و نيز از اميرالمومنين عليه السلام روايت كرده كه فرمود: مرا وصيت كرده رسول خدا صلي الله عليه و آله و سلم زماني كه فاطمه عليهاالسلام را به من تزويج نمود و فرمود: بر تو باد به راست گفتن؛ زيرا كه آن مبارك است و دروغگويي شوم است. [3] .
و نيز روايت كرده كه آيه شريفه: يا ايها الذين آمنوا اذا ناجيتم الرسول فقدموا بين يدي نجويكم صدقة [4] در حق اميرالمومنين عليه السلام نازل شد و غير از آن جناب كسي به آن آيه عمل نكرد. چون آيه نازل شد يك دينار داشت، آن را به ده درهم فروخت و به ده مسكين داد و از حضرت رسول صلي الله عليه و آله و سلم ده مساله پرسيد: اول گفت: يا رسول الله چگونه دعايت كنم خداي را؟ فرمود: به راستي و وفا. دوم گفت: چه مسالت كنم از خداوند؟ فرمود: عافيت. سيم گفت: چه كنم براي نجات خود؟ فرمود: حلال به خور و راست بگو [5] .
و در تفسير شيخ ابوالفتوح مروي است كه رسول خدا صلي الله عليه و آله و سلم فرمود: عليكم بالصدق فانه يهدي الي البر و البر يهدي الي الجنة بر شما باد كه راست گوييد؛ كه صدق، راه نمايد به نيكويي كردن، و نيكوكاري راه نمايد به بهشت. [6] .
و در دعاي شب جمعه و غيره رسيده «اللهم ارزقنا صدق الحديث و اداء الامانة و المحافظة علي الصلوات». [7] .
و نيز فرموده: لعنة الله علي الكاذبين [8] .
و بر اين مضمون آيات بسيار است. [9] .
و در «كافي» مروي است از امام محمد باقر عليه السلام كه فرمود: اول كسي كه تكذيب مي كند دروغگو را خداوند عزوجل است. پس از آن، دو فرشته كه با اويند. بعد از آن خودش كه اشتباه ندارد و مي داند دروغ گفته [10] .
و نيز در آن جا و در كتاب «عقاب الاعمال» مروي است از آن بزرگوار كه فرمود: خداي عزوجل براي بديها قفلها مقرر كرده و كليد آن قفلها را شراب قرار داده و دروغ بدتر است از شراب [11] .
پاورقي
[1] نحل، سوره 16، آيه 105.
[2] غافر، سوره 40، آيه 24.
[3] لب لباب مخلوط است.
[4] مجادله س 58، آيه 14.
[5] لب لباب مخلوط است.
[6] تفسير روحالجنان و روحالجنان، ابوالفتوح رازي.
[7] مصباح المتهجد و سلاح المتعبد، شيخ طوسي، تصحيح اسماعيل الانصاري، ص 239. اين مضمون در روايات آمده است. مثلا روايتي از امام.
[8] آلعمران، سوره 3، آيه 61.
[9] رک ماده کذب در قرآن که در مقوله کلام الهي بسيار متنوع و دراز دامن است.
[10] اصول کافي، کليني، تحقيق علي اکبر غفاري، ج 2، ص 339، باب الکذب، حديث 6... عن ابي جعفر عليهالسلام قال: «ان اول من يکذب الکذاب، الله عزوجل، ثم المکان اللذان معه، ثم هو يعلم انه کاذب».
[11] ثوابالاعمال و عقاب الاعمال، صدوق، قدم له سيد حسين خرسان، ص 244، اصول کافي، کليني، تحقيق علي اکبر غفاري، ج 2، ص 338، باب الکذب، حديث 3.... عن ابي جعفر عليهالسلام قال: «ان الله جعل للشر اقفالا و جعل مفاتيح تلک الاقفال الشراب و الکذب شر من الشراب».