تكليف اجتماعي يك مسلمان، مخصوص مردان نيست. زنان نيز بنا به تعهّد ديني و مسلماني خويش، مـوظـّفـند نسبت به جريان حق و باطل در جامعه و مسأله ولايت و رهبري موضع داشته باشند، از رهـبـري حق دفاع كنند و از حكومت باطل و فسادهاي مسؤولان نالايق انتقاد كنند و آنجا كه پاي حمايت از دين در ميان است، در صحنه حضور داشته باشند.

در تـداوم خـطـّي كـه حـضرت زهرا(س) در حمايت از امام معصوم (ع) و افشاگري عليه رويّه هاي ناسالم حكّام داشت، حضرت زينب (س) نيز در نهضت كربلا دوشادوش ‍ حسين بن علي (ع) مشاركت داشـت. بـراي ايـفـاي ايـن نـقـش، در مـعـيـّت امام خويش از مدينه تا مكّه و از آنجا تا كربلاآمد و در صحنه هاي مختلف، حضوري فعّال و تأثيرگذار داشت.

عمده ترين محورهايي كه مي توان از (حضور زن در نهضت عاشورا) برداشت كرد، اينهاست:

1ـ صـبـر و پـايـداري و مـقـاومـت در بـرابـر سـخـتـيـهـا و مـصـيـبـتـهـا، چـه در طول نهضت وچه پس ‍ از حادثه عاشورا.

2ـ شـهـامـت و دليـري در افـشـاي حـقـايـق و گـفتن سخن حق در برابر سلطه جائر كه در اسلام از بزرگترين جهادها محسوب مي شود.

3ـ پـيـام رسـانـي و تـبـيـيـن و روشـنگري در طول سفر، حتّي پس از بازگشت از سفر كربلا به مـديـنـه، كـه تـوسـّط حـضـرت زيـنـب، ام كـلثـوم و ديـگـر بـانـوان اهل بيت انجام مي گرفت.

4ـ كارهاي پرستاري، پشتيباني، امدادگري در روز عاشورا وصحنه هاي پس از آن.

5ـ روحـيـّه بخشي و تشجيع نسبت به رزم آوران يا ترغيب مادران يا همسرانِ شهدا نسبت به دفاع از امـام و فـداكـاري در راه حـق، در عـمـل زنان اهل بيت و همسر زهير، همسر مسلم بن عوسجه، امّ وهب، همسر خولي و... نمونه هايي از اين قبيل.

6ـ مديريّت در شرايط بحران، كه عمدتاً نقش حضرت زينب (س) بود، به عنوان قافله سالار اسـيـران و سـرپـرست كودكان و حفظ و مديريّت آن مجموعه داغدار، در شرايط سخت دوران اسارت و در مقابل نيروهاي دشمن و كوچ دشوار شهر به شهر تا رسيدن به شام و سپس به مدينه.

7ـ تـغـيـيـر مـاهيّت اسارت و تبديل آن به آزادسازي انسانها و بيدارگري اذهان جامعه. زينب و ام كـلثـوم و فـاطـمـه دخـتر امام حسين (ع)، اسيرانِ آزادي بخش بودند و ذهنيّت مردم را نيز از اسيرانِ جنگي متحوّل ساختند.

8ـ عـمـق بـخـشـيـدن بـه بـُعـد تـراژديـك حـادثـه، كـه حـاصـل نـفـس حـضـور زنـان و دختركان در يك ماجراست و تأثيرگذاري عاطفي صحنه هاي پس از عـاشـورا و بـسـيـج عـواطـف بـه نـفـع جـبـهـه حـق. گـريـسـتـن و سوگـواري هـاي اهـل بـيـت (ع)، و گـريـانـدن مـردم كـوفـه و شـام بـا سـخـنـرانـيـهـايـشـان، از عوامل اين عمق بخشي به بُعد عاطفي حماسه عاشورا بود.

9ـ مـراعـات حـدود الهـي و عفاف و متانت يك زن مسلمان و متعهّد، حتّي در شرايط اسارت و زير سلطه سربازان دشمن.