قـيـام عـاشـورا، يـك نـهضت حساب شده وبا برنامه بود، نه يك شورش كور وبي هدف. براي لحظه به لحظه و روز به روز و مقطع به مقطع آن، دورانديشي و تدبير به كار گرفته شده بود وبا پيش بيني همه احتمالات و صورتهاي حادثه، چاره انديشي هاي دقيق انجام يافته بود. چه آنچه كه به جبهه حق امام حسين (ع) مربوط مي شود و چه آنچه براي خنثي ساختن توطئه هاي دشمن، چنين تدبيري را مي توان ديد.

ويـژگـي هـر حركت مبارزاتي موفق نيز، برخورداري از برنامه ريزي است. حركت عاشورا مي تـوانـد بـراي چـنـيـن مـبـارزه اي در دل يـك قـدرت مـسـلّط باطل و در شرايط محدود و كنترلهاي دقيق دشمن، الگو به شمار آيد.

بـا مـروري به حوادث عاشورا از آغاز حركت امام حسين (ع) از مدينه تا پايان ماجرا، به نمونه هايي از اين برنامه ريزي ها وتدبيرها برمي خوريم كه اشاره وار، از اين قرار است:

حفاظت شخصي (در ديدار امام با وليد در مدينه و مراقبت جوانان هاشمي از امام)

تعيين نيروي گزارشگر در مدينه براي رساندن اطلاعات لازم به امام (محمد حنفيّه)

خنثي كردن توطئه ترور امام در مكّه كه قرار بود توسّط عمرو بن سعيد انجام گيرد

جمع آوري اطلاعات از رهگذران ومسافران در طول مسير به سمت كوفه

جذب نيروي پشتيبان براي جبهه حق، نمونه اش زهير بن قين

تصفيه نيرو از عناصر نامطمئن و بدون انگيزه شهادت طلبانه

آرايش نيرو در جبهه كربلا توسّط امام و كيفيّت نصب خيمه ها واستقرار نيروها

سازماندهي نفرات خودي وايجاد مانع نفوذ دشمن به خيمه هاي امام

مهلت خواهي شب عاشورا براي تقويت روحيّه معنوي ياران

مواظبت در ميدان از غافلگير شدن توسّط نيروهاي دشمن.

استفاده از پوشش سپاه كوفه براي پيوستن به امام، توسّط برخي از نفرات.

در دست داشتن ابتكار عمل در كربلا، از نظر نقطه فرود و استقرار

تلاش براي ايجاد اختلال در تصميم گيري فرماندهان نظامي دشمن

و....

در زمينه برنامه ريزي هاي رواني و تبليغي به نفع جبهه حق و برضدّ تحرّكات سپاه كوفه و حـكـومـتِ شـام نـيـز بـه نـمـونـه هايي اشاره مي شود كه هر يك از اينها مي تواند به عنوان يك (تدبير) به شمار آيد:

نامشروع دانستن خلافت يزيد

هـمـراه آوردن شـهـود بـراي صـحـنـه هـاي عـاشـورا بـراي گـزارشـگـري هـاي بـعـدي (زنـان واطفال)

بهره گيري از حضور زنان و كودكان در تأثيرگذاري عاطفي بر مردم ديگر

نامه نگاري وپيام رساني به كوفه و بصره و تبيين هدف قيام

سنجش افكار و محاسبه زمينه موجود در كوفه با فرستادن نماينده اش حضرت مسلم به كوفه

اعـلام مـشـروعيّت حركت خويش و استناد به سخن پيامبر وامر به معروف ونهي از منكر دانستن اقدام خويش

بـهـره گـيـري عـاطـفـي از مـطـرح كـردن پـيـوسـتـه خـويـش بـه عـنـوان فـرزنـد رسول خدا و فرزند فاطمه

اتمام حجّت و معرّفي خويش و گرفتن هر بهانه از دست دشمن

آماده سازي رواني اهل بيت خويش و اصحاب براي رويارويي با حوادث

جذب عاطفي حر و ياران ديگر

جبران كمّيت اندك ياران با كيفيّت آنان و برخورداري از ياران شجاع و شهادت طلب

تقويت بعد معنوي اصحاب با زمزمه ها و مناجاتهاي شب عاشورا

خـطـابـه هـاي مـكـرّر امـام و اصـحـاب بـرجـسـتـه در عـاشـورا، بـراي ايـجـاد تزلزل در دشمن

بهره گيري از رجزهاي حماسي هنگام مبارزه وحملات

افشاگريهاي اسراي اهل بيت در كوفه و شام

برگزاري مجالس ياد و سوگ، پس از بازگشت به مدينه

تبليغ فرهنگ ذكر و ياد و عزاداري توسّط امامان

و.... [1] .

در دنـيايي كه القاء فكر يا مبارزه با يك انديشه يا ترويج يك فرهنگ، با برنامه ريزي و تـدبـيـر انـجـام مـي گيرد و كارهاي بدون برنامه ريزي و آينده نگري چندان ثمربخش و مؤثّر نيست، الهام از حادثه عاشورا براي بهره گيري از چنين شيوه هايي در القاء تفكّر عاشورايي ضـروري اسـت. فـرهـنـگ عـاشـورا وپـيـامـهاي اين نهضت، اگر با تيزهوشي و درايت و برنامه عرضه و تبليغ شود، مي تواند در كشاندن مردم به اين خطّ نوراني بسيار مؤثّر باشد.