تلاشهاي انسان در زندگي وقتي او را به (هدف خلقت) برساند، چنين كسي (فائز) و رستگار اسـت. فـوز در فـرهـنـگ ديـنـي آن اسـت كـه انـسـان با بهره گيري از نعمتهاي خدا و عمر خويش بـتـواند سعادت جاودانه را كه كاميابي آخرت و بهشت است به دست آورد. فوز عظيم و رستگاري كـامـل، رسـيـدن بـه كـامـروايـي اُخـروي اسـت. بـه تـعـبـيـر حـضـرت عـلي (ع): (الاخـِرَةُ فـَوْزُ السُّعـَداء) [1] خـود آن حـضـرت وقـتـي در سـپـيـده دم نـوزدهم رمضان ضربت خورد، فـرمـود: (فـُزْتُ وَ رَبِّ الْكـَعَْبـةِ)، چـرا كـه بـراي اوليـاي الهـي، شهادت برترين رستگاري و كاميابي است.

امـام حـسـين (ع) در حركت عاشورايي خويش، فوز و سعادت ابدي خود و يارانش را مي ديد، از اين رو مـشـتـاقـانه به سوي اين هدف مي شتافت. در راه كوفه، وقتي آن حضرت با طرمّاح ملاقات كرد و او امام را از رفتن به كوفه پرآشوب منع مي كرد، امام فرمود:

(ما با آنان قول و قراري داريم كه دوست ندارم خُلف وعده كنم. اگر خداوند شرّ و فتنه را از ما دفـع كـرد، كـه لطـف ديـريـنـه اوسـت و اگـر همان پيش آيد كه گريزي از آن نيست، آن هم فوز و شهادت است: (...وَ اِنْ يَكُنْ ما لابُدَّ مِنْهُ فَفَوْزٌ وَ شَهادةٌ اِنْ شاءَ اللّهُ) [2] .

در سخن ديگري كه از آن حضرت نقل شده است، در شب عاشورا خطاب به همراهان گوشه هايي از فرهنگ حيات و فلسفه مرگ و زندگي و سعادت اخروي را بيان فرمود، سپس افزود:

(بدانيد كه تلخ و شيرين دنيا همه اش خواب و خيال است، بيداري و هشياري در آخرت است. فائز و رسـتـگـار كـسي است كه در آخرت به سعادت برسد و بدبخت كسي است كه به شقاوت آخرت گرفتار آيد: (... وَ الفائز مَنْ فازَ فيها والشَّقِيُّ مَنْ شَقي فيها) [3] .

سخن معروف امام حسين (ع): فَاِنّي لا اَرَي الْمَوْتَ اِلاّ سَعادَةً [4] نيز گوياي بينش ‍ امام در مورد مفهوم و ماهيت سعادت و رستگاري است كه امام آن را در سايه شهادت در راه خدا مي داند.

اين باور و حقيقت، به اهل ايمان شوق به آخرت و بهشت مي بخشد و وابستگيهايشان را به دنيا مي كـاهـد و سـبـكـبـال و شـهـادت طـلب مـي شـونـد و براحتي جان فداي مكتب و قرآن و وليّ خدا مي كنند و شـايـسـتـه تـريـن چـهـره هـايـي كـه عـنـوان (فـائزيـن) را بـه خـود اختصاص ‍ داده اند شهداي كربلايند. امام حسين (ع) وقتي به بالين حرّ رسيد، ضمن ستايشهايي كه از او كرد، اشعاري در ستايش از ايثار و مواسات و صبر او خواند، از جمله اين بيت كه:



(لَقَدْ فازُوا الَّذي نَصَروُا حُسَيْنا

وَ فازوُا بِالْهَدايَةِ وَ الصَّلاح) [5] .



(آنان كه حسين را ياري كردند، رستگار شدند و به هدايت و صلاح، راه يافتند.)

در زيـارتـنامه هاي شهداي كربلا و اباعبدالله الحسين (ع)، به اين تعبير بسيار برمي خوريم كـه آنـان را كـامـياب و اهل فوز مي شماريم و نيز آرزوي اينكه كاش ما هم در كربلا در ركاب آنان بـوديـم و مي جنگيديم و با شهادت، به فوز ابدي مي رسيديم. از جمله به اين چند نمونه دقت شود:

(خـدايـا شـهـادت مـي دهـم كـه حـسـيـن بـن عـلي بـه كـرامـت تـو نـائل و فـائز شـده اسـت، او را بـا شـهـادت، گـرامـي داشـتـه اي و به او سعادت بخشيده اي.) [6] .

و خطاب به شهداي كربلا مي گوييم:

(فُزْتُمْ وَاللّه فَوْزا عَظيما، يا لَيْتَني كُنْتُ مَعَكُمْ فَءفُوُز فَوْزا عظيما)

(أشْهَدُ أنَّكُمْ الشُهَداءُ والسُّعَداءُ وَ أنَّكُمُ الْفائِزُونَ في دَرَجاتِ العُلي). [7] .

زائر شـهـداي كـربـلا كه آن به خون خفتگان را شهيد و سعيد و فائز مي شمارد، اين بينش را به زنـدگـي خـود هـم سرايت مي دهد و ديدگاهش نسبت به سعادت، فراتر از كاميابيهاي دنيوي مي شود. اين برداشت عميقتر از زندگي و انديشيدن به (فوز)، درسي است كه عاشورا به همه مي دهد. رستگاري، در سايه جهاد و شهادت و جان دادن در راه مكتب و ولايت.