از جمله مباحث سازنده اعتقادي، (شفاعت) است. عقيده به اينكه با وساطت اولياء الهي نسبت به مؤمـنان خطاكار، خداوند از گناهانشان درمي گذرد. شفاعت با اذن خداست و معصومين نيز از كساني شفاعت مي كنند كه هم خدا اذن مي دهد هم خود آن افراد، استحقاق شفاعت را داشته باشند. پس شفاعت، زمـيـنـه لازم دارد وعـقيده به شفاعت شفعا، نوعي كنترل بر رفتار وعملكرد را در پي دارد. بُعد سازندگي شفاعت همين بخش است.

مقام شفاعت براي پيامبر و خاندان او ثابت است. در قيامت هنگام حسابرسي نيز مواجهه انسانها با پـيـامبر وآل او حتمي است ونقّادي عملكرد دنيوي در آخرت است. طرح مسأله شفاعت يا برخورد با پيامبر در قيامت، توجه دادن به اين بُعد اعتقادي است.

در كـوفـه، وقـتي امام سجاد (ع) را با آن حال رقت بار و دست بسته و زنجير بر گردن آوردند، حضرت ضمن اشعاري كه مي خواند، يكي هم اين بود:



(لَواَنَّنا وَ رَسُولَ اللّهِ يَجْمَعُنا

يَوْمَ الْقِيامَةِ ما كُنْتُمْ تَقُولينا) [1] .



اگـر روز قـيامت، ما وپيامبر خدا در يك جا جمع شويم، شما چه خواهيد گفت؟ وچه حرفي براي گفتن يا عذرخواهي داريد؟

در سـخـنـانـي هـم كـه حـضـرت زيـنـب در كـوفـه داشـت، از جـمـله بـه ايـن شـعـر تَمَثُّل جست كه:



(ماذا تَقُولُونَ اِذْ قالَ النَّبيُّ لَكُمْ

ماذا فَعَلْتُمْ وَ اَنْتُمْ آخِرُ الاُمَم...) [2] .



آنـگاه كه پيامبر (در قيامت)به شما بگويد: چه كرديد؟ شما كه امّت آخرالزمان هستيد! شما چه خواهيد جواب داد؟

و بـه نـقـل بـرخـي مـنـابـع، در يـكـي از مـنـزلهـاي راه كـوفـه تـا شـام كـه اسـراي اهل بيت را مي بردند، بر ديواري با خطي از خون نوشته شده بود:



(اَتَرْجُوا اُمَّةٌ قَتَلَتْ حُسَيْنا

شفاعَةَ جَدِّهِ يَوْمَ الْحِسابِ؟) [3] .



يـادآوري مـوضـوع اعـتـقادي شفاعت، نوعي ملامت بر عملكرد دشمنان نيز بود، چرا كه جنايت آنان نـسـبـت بـه ذرّيـه پـيـامـبـر، بـا وضـع امـّتـي كـه بـه شـفـاعت آن حضرت اعتقاد داشته باشند، ناسازگار است.

درخـواسـت شـفـاعـت و اميد به آن نيز، كه در زيارتنامه ها آمده است، همين اثر تربيتي را دارد. از جمله در زيارت امام حسين (ع) مي خوانيم:

(فَاشْفَعْ لي عِنْدَ رَبِّكَ وكُنْ لي شَفيعاً) [4] .

در زيـارت عـاشـورا نـيـز از خـدا مـي خـواهـيم كه شفاعت آن حضرت را در روز قيامت، روزي ما مي سازد:

(اَللّهُمَّ ارْزُقْني شَفاعَةَ الْحُسَيْنِ يَوْمَ الْوُرُودِ). [5] .

اهـل بـيـت پـيـامـبـر، بـرگزيدگان خدايند و مقام والايشان نزد او، در زيارتنامه ها مطرح است. در سـخـنـاني هم كه خود امام حسين، امام سجاد، حضرت زينب، ديگر عاشوراييان مطرح كرده اند، از اين مقام ياد شده است.