نخستين گام روحانيت شيعه و عالمان بيدار اين است كه: شناخت درستي از اين حادثه بزرگ به مردم بدهند. فلسفه قيام درسها و عبرتهاي آن را يك به يك با بياني روشن گويا ارائه دهند و با

واژگون سازيهايي كه چهره و سيماي عاشورا را دگرگون كرده است به رويارويي جدّي و همه سويه بر خيزند.

فلسفه وجودي حوزه اقتضاء دارد اگر توان چنين كاري را اكنون ندارد به تلاش برخيزد و آن را به دست آورد تا بتواند به خوبي وظيفه خود را پاس بدارد. اين مرزباني مقدس در روايات هم به گونه يك تكليف بيان شده و هم به گونه يك خبر: عالمان دين چنين مي كنند همواره و در همه جا.

حديث معروفي از پيامبر اسلام (ص) با عبارتهاي گوناگون روايت شده كه همواره در هر نسلي و در هر قرن و عصري كساني از اهل بيت براي دفاع از حقّ و مبارزه با بدعتها و زدودن تحريفها و پيرايه ها از پيكر دين قيام مي كنند:

(يحمل هذا الدين في كل قرن عدول ينفون عنه تأويل المبطلين وتحريف الغالين وانتحال الجاهلين كما ينفي الكِيْرُ خُبث الحديد.) [1] .

در هر قرني كسان عادلي به پاسداري از دين بر مي خيزند و تأويل باطل گرايان و تحريف غلوكنندگان و دروغ نادانان را از دين مي زدايند؛ همان گونه كه دَم آهنگر مواد زائد آهن را از بين مي برد.

امام صادق(ع) در ذيل حديث: (انّ العلماء ورثة الانبياء) همين حديث را با اندك فرقي از پيامبر(ص) نقل فرموده است. [2] و در رواياتي ديگر دستور به رويارويي با بدعتها و تحريفها داده است. [3] .

از سخنان پيامبر(ص) و امام صادق(ع) استفاده مي شود كه تحريف در اسلام و آموزه هاي آن راه پيدا كرده ولي در برابر آن همواره تلاشهايي از سوي امامان(ع) و يا عالمان متعهد صورت گرفته است و مي گيرد

افزون بر روايات ياد شده عالمان و متفكران اسلامي براي بايستگي مبارزه با تحريفهاي عاشورا به آيات و روايات بسياري استناد جسته اند كه به نمونه هايي از آن اشاره مي كنيم:

1. آيات و رواياتي كه از دروغ بويژه دروغ بستن بر خدا و پيامبر(ص) و امامان معصوم(ع) بازداشته و نكوهش كرده اند. [4] .

2. آيات و روايات امر به معروف و نهي از منكر تحريف در رويداد عاشورا از منكرات شمرده شده است كه بايد با آن برابر اين آيات و روايات ستيزي همه سويه داشت. [5] .

3. آياتي كه عالمان يهود را به خاطر تحريف كلام خدا در برابر دريافت وجهي اندك نكوهش كرده اند. [6] .

4. آيات كتمان. [7] .

از باب نمونه علامه سيد محسن امين در چگونگي استدلال به آيات و روايات امر به معروف و نهي از منكر مي نويسد:

(خداوند سبحان مخالفت با كارهاي ناپسند و حرام را تا آن جا كه امكان دارد به وسيله قلب و دست و زبان واجب كرده است. از بزرگ ترين بديها بدعت را به جاي سنت و سنت را به جاي بدعت دانستن و ترويج و فراخواني مردم به سوي آن است.)

سپس دروغ و تحريف و خرافه را در رويداد عاشورا از مصداقها و نمونه هاي سخنان يادشده دانسته است:

(دروغ گفتن: اخبار دروغ و نادرستي كه دروغ بودن آن از روز روشن تر است نه در كتابي نوشته شده و نه در جايي نقل گرديده است. با وجود اين شب و روز بر سر منابر و در مجالس بدون

رادع و مانعي خوانده مي شود و اين خود به تنهايي از بزرگ ترين معاصي است. مخصوصاً وقتي كه نسبت به خدا و پيامبر(ص) و امام(ع) باشد كه مبطل روزه نيز مي گردد.) [8] .

از سوي ديگر رويداد عاشورا چون مجموعه اي از گفتار و رفتار و تقرير امام معصوم(ع) است شماري از انديشه وران و صاحب نظران اسلامي براي مبارزه با تحريف به روايات بدعت از جمله روايت زير استناد كرده اند:

(اذا ظهرت البدع في امتي فليظهر العالم علمه فمن لم يفعل فعليه لعنة الله.) [9] .

در آن هنگام كه بدعت در امت من پديدار شد عالمان بايد علم خود را آشكار كنند. هركه چنين نكند لعنت خدا بر او باد.

با توجه به حديث ياد شده اگر دروغ و يا سخني بي اساس به امام معصوم(ع) كه سخن و عمل او حجت و جزو دين به شمار مي آيد نسبت داده شود بايد عالمان دين با آن به مبارزه برخيزند و دروغها و تحريفها را آشكار كنند. بي تفاوتي و سكوت آنان مايه لعن و نفرين خداوند است؛ چرا كه اين سكوت به معناي راست انگاشتن آن دروغها پنداشته مي شود.

محدث نوري پس از اشاره به حرام بودن تحريف از باب دروغ بودن آن و خدشه دار كردن چهره دين همچنين حرام بودن گوش دادن به تحريف و دروغ مي نويسد:

(آنچه در اين خاتمه گفتيم بيان شنيدن دروغ بود براي متعارف خلق كه در شنيدن دروغ مفسده اي جز ضرر به خود چيزي نباشد و مفسده ديگري پيدا نشود. و اما آناني كه پيشوايان بندگان خدا و راهنمايان خلق اند به سوي خداوند ـ عزّ اسمه ـ و عباد

بايست پيروي كنند ايشان را در گفتار و رفتار و سيره و كردار و ياد گيرند از ايشان حلال و حرام و طاعت و عصيان را. پس در شنيدن ايشان در مجالس تعزيه داري دروغهاي بي اندازه را از روضه خوانان خصوص آنچه متعلق به سيره و كردار و گفتار ائمه طاهرين(ع) است مفاسد ديگر مترتب شود كه يكي از آنهاست داخل شدن اين پيشواي دانايي كه گوش كننده دروغ است در زمره دروغ گويان. پس به هر دو بلا مبتلا شده هم دروغ گو شده هم گوش دهنده دروغ. زيرا ما در اقسام دروغ توضيح نموديم كه كذب در اصل لغت اگرچه از صفات لفظ و سخن است؛ اما در شرع حكم آن جاري است در افعال كه از جوارح غير زبان صادر مي شود مثل دست و چشم و سر و پا و همچنين در سكوت و تقرير چنانچه مثال آن گذشت و اين مقام نيز از آن قسم باشد؛ زيرا داناي مطاع مسموع القول هرگاه شنيد كه روضه خوان خبر دروغي گفت و نسبت بي اصل به امام(ع) داد و چون نهي اين منكر بي ضرر براي او ميسر بود با اين حال ساكت بود و منعي نكرد بلكه حالش منقلب نشد ولامحاله سلوكش را با او تغيير نداد كه پست ترين مراتب نهي از منكر است. معلوم مي شود آن را دروغ ندانسته بلكه به سكوتش امضاي نقل آن را كرده پس چنان است كه گويا خود گفته…. سكوت متمكّنين سبب تجري بي مبالاتي اين طايفه بي انصاف شده [است].) [10] .

محدث نوري با واژه (متمكنين) مي فهماند كه انجام وظيفه و برخورد با

اين گروه از هر عالمي ساخته نيست. عالماني كه وجهه اجتماعي ندارند با ژاژخايي اين گروه دروغ گو صحنه سازيها و بهتانهاي آنان نه تنها كاري از پيش نخواهند برد كه ممكن است از هستي ساقط شوند. ولي اگر عالمان بزرگ و كساني كه از جايگاه اجتماعي بالايي برخوردارند با اينان رو در رو شوند به افشاي دروغها و تحريف گريها و عوام فريبيهاي آنان بپردازند گروه ياوه گو را تاب ايستادگي در برابر اين موج بيداري نخواهد بود. از اين روي وظيفه عالمان بزرگ و صاحب نفوذ و برخوردار از جايگاه اجتماعي سنگين است و اگر سكوت كنند و از كنار اين پديده زشت و نفرت انگيز بگذرند دوزخ جايگاه شان خواهد بود.