بازگشت

معرفي و كارآمد نمودن ابزارهاي تداوم نهضت


حضرت امام در موارد متعددي از مجالس عزاي حسيني و گريه و اجتماعات روضه خواني با عنوان «حربه» نام برده اند كه در اينجا ما از معادل فارسي آن (ابزار) ياد مي كنيم. ايشان مي فرمايند «گول اين شياطين كه مي خواهند اين حربه را از دست شما بگيرند، نخورند... تكليف آقايان است روضه بخوانند...» [1] در سخنراني ديگري يادآور مي شوند رضاخان كه اين مجالس را تعطيل كرد، منظورش اين بود كه اين حربه را از دست ما بگيرد. [2] در جاي ديگري از اينكه مردم به عمق ارزش اين ابزار پي نبرده اند اظهار نگراني كرده اند. [3] سپس براي اينكه از زبان سيره ي معصومين امت اسلامي ما را با ابعاد وسيع و كارايي مؤثر و فراوان اين ابزار آشنا نمايند، مسأله وصيت امام باقر (ع) را مبني بر اينكه تا ده سال پس از رحلتشان عده اي در مني جمع شوند و گريه كنند پيش كشيده و مي فرمايند: «... اين همين نقطه ي اساسي سياسي، رواني، انساني است كه ده سال در آنجا گريه كنند...» [4] .

سخنهاي گفتني در اين بخش بدين قرار است:

1- حضرت امام (ره) مجالس عزاي حسيني را ابزاري براي مبارزه با طاغوت مي دانستند.

2- ايشان اعتقاد داشتند كه به دليل برداشتهاي سوء نسبت به اين ابزار (تفريط و افراط) اين ابزار مهم تداوم نهضت عاشورا را غبار عدم شناخت و جهالت نسبت به آن گرفته بود و رژيمهاي ضد اسلامي نيز سعي در پنهان نگاه داشتن ابعاد كارآمد آن داشته اند.

3- حضرت امام معتقد به لزوم افزايش كارآمدي اين ابزار در عرصه نهضت اسلامي بوده اند.

4- به منظور افزايش كارآمدي اين ابزار، امام راحل يك تحول كيفي و يك تحول كمي را در مورد آن طرح نموده اند.

درباره كارآمدي ابزار گريه مجالس عزا حضرت امام مي فرمايند «ما يك ملتي هستيم كه با همين گريه يك قدرت دو هزار و پانصد ساله را از بين برديم». [5] و باز به همين منظور از ماه محرم به عنوان تلفيقي از مصيبت و سازندگي ياد مي كند. [6] هر چند كه سازنده بودن مصيبت در آغاز، براي ذهنهايي كه با فرهنگ شيعه گري انس ندارند، قدري مشكل مي نمايد.

به اعتقاد ما نگرش والا و عميق حضرت امام به اين ابزار، محصول شناخت گسترده ايشان از نقش تراديسيونها يعني سنن و نظامات و مراسم در رشد «خود» جمعي و باروري حيات اجتماعي جوامع (در حوزه جامعه شناسي) و همچين اشراف گسترده ايشان بر موفقيت آميز بودن ابلاغ پيامهايي است كه هم از محتواي و غناي فراواني برخوردارند و هم از متد و شيوه انتشار مؤثر و كارآمد. (حوزه ارتباطات)

سخن ما در اين است كه اين رهبر بزرگ انقلابي ضمن وقوف كامل به كارآمد بودن نقش اجتماعات مذهبي و مراسم عزاداري در استمرار و تعميق نهضت حسيني هم در عرصه نظر و هم در عرصه عمل نسبت به افزايش كارآيي آن اقدام نموده اند.


پاورقي

[1] صحيفه نور، ج 10، ص 216 - 219.

[2] صحيفه نور، ج 9، ص 200.

[3] صحيفه نور، ج 16، ص 217.

[4] صحيفه نور، ج 10، ص 216.

[5] صحيفه نور، ج 16، ص 210.

[6] صحيفه نور، ج 2، ص 11.