ديگر ارزش الهي، علم است. اما نه هر علمي. از ديدگاه اسلام


انباشتن ذهن از اصطلاحات و معلومات علم نيست. علم واقعي آن است كه رشدآور بوده و انسان را به صلاح و سعادت دعوت كند. حضرت موسي عليه السلام از حضرت خضر خواستار علم رشدآور شد:

«قال له موسي هل أتبك علي أن تعلمن مما علمت رشدا؛ [1] .

موسي به خضر گفت: آيا من از تو پيروي كنم تا از آن چه به تو تعليم داده شده است و مايه ي رشد و صلاح است به من بياموزي؟».

يعني آن چه بايد در پي آن بود «رشد» است.

در اسلام ترغيب فراوان به فراگيري همه ي علوم و فنون مورد نياز زندگي شده است اما تفاوتي كه دعوت اسلام در اين زمينه، با دعوت ديگر مكاتب بشري و مادي دارد اين است كه اسلام به اين علوم ديدگاه «آيه اي» دارد، يعني همه ي اين علوم و فنون قوانين دقيق حاكم بر آن ها نشانه اي از قدرت، علم و حكمت خالق هستي است. با اين ديد بايد سراغ علوم بشري رفت تا اين علوم مايه ي رشد و سعادت بشر باشد.

قرآن كريم صاحبان اين علم (علم رشدآور) را مي ستايد و علمشان را ارج مي نهد:

«أمن هو قانت آناء الليل ساجدا و قائما يحذر الآخرة و يرجوا رحمة ربه قل هل يستوي الذين يعلمون والذين لا يعلمون انما يتذكر اولو الالباب؛ [2] .

آيا آن كس كه در همه ي ساعات شب به عبادت پرداخته يا در سجود است يا در قيام و از آخرت بيمناك و به رحمت پروردگارش اميدوار است با آن كه


چنين نيست يكسان است؟ بگو: آيا آن ها كه مي دانند با آن ها كه نمي دانند برابرند؟ تنها خردمندان متذكر مي شوند».

در اين آيه ي شريفه به قرينه ي صدر آيه، تجليل و تكريم از علمي است كه جرقه ي عشق به خداوند را دل و جان انسان روشن كرده او را به عبادت و بندگي پيوسته وادارد و به حق چنين علمي شايسته ي تجليل و اين گونه عالم شايسته همه گونه تكريم و تعظيم است.