قرآن كريم در آيات اول سوره ي حشر، ماجراي غزوه ي بني النضير و توطئه يهود عليه مسلمين و برخورد شديد لشكر اسلام با آنان و شكست سخت آنها در برابر لشكر اسلام را بيان مي كند، آن گاه نتيجه گيري مي كند و به عبرت آموزي فرمان مي دهد.

«فاعتبروا يا أولي الأبصار؛ [1] .

پس عبرت بگيريد اي صاحان بصيرت».

دستور اين است كه صاحبان بصيرت اين حوادث را آيينه قرار داده، حوادث زندگي را با الهام از آن تحليل كنند. در اين آيينه ببينند كه تنها دژ تسخيرناپذير، دژ ايمان است و دژهاي ديگر هر چند پولادين باشند، در برابر دژ ايمان فرو مي ريزند؛ آن چنان كه دژ يهود بني نضير با همه ي استحكامي كه داشت فرو ريخت.

در شرايطي مسلمانان فاتح شدند كه نه در گمان مؤمنان بود كه پيروزي به دست آيد و نه دشمنان اين باور را داشتند:

«ما ظننتم ان يخرجوا و ظنوا أنهم ما نعتهم حضونهم من الله؛ [2] .

و شما نمي پنداشتيد كه بيرون روند، آن ها نيز مي پنداشتند حصارشان را توان آن هست كه در برابر خدا نگهدارشان باشد».

آن جا كه ايمان به خداوند نباشد «رعب» و ترس بر آن حاكم مي گردد:

«و قذف في قلوبهم الرعب؛ و در دلشان وحشت افكند».

بي ايماني و كفر، خانه ي عنكبوتي بسيار سست و بي بنيان است و به مجرد برخورد با مختصر حادثه اي از درون متلاشي مي گردند:

«يخربون بيوتهم بأيديهم و أيدي المؤمنين؛ [3] .

خانه هاي خود را به دست خود به دست مؤمنان خراب مي كردند».

آري اين ها عبرت است نه براي آنان كه تنها بصر دارند بلكه براي آنان كه «بصيرت» دارند (اولي الأبصار).

[1] حشر (59) آيه‏ي 2.

[2] حشر (59) آيه‏ي 2.

[3] تفاسير مختلفي براي اين جمله شده است؛ از جلمه آن که مسلمانان از بيرون دژهاي آنها را ويران مي‏کردند که به داخل آن راه يابند و يهود از درون ويران مي‏کردند تا سالم به دست مسلمانان نيفتد و نتيجه‏ي اين همکاري ويران شدن استحکامات آنها بود.