بازگشت

ادبيات عرفاني ادبيات رمزي


يكي از ويژگي هاي ادبيات عرفاني ، رمزي بودن آن است . از آن جايي كه واژگان راياراي آن نيست ، تا مفاهيم بلند عرفاني را در خويش جاي دهد و عارف در كشف و شهود نمي داند چگونه هجوم لحظه هاي ناب را تاب آورد از رمز مدد مي جويد، تا بتواند بدان طريق گوشه اي از دريافت هايش را بيان كند و عيان نمايد. و گاه نيز آرزو دارد حرف گفت ، و صورت را بر هم زند، تا به اين هر سه ، از يار بي نشان دم زند، از اين رو رمز را در ادبيات عرفاني اين گونه معنا مي كنند:

القا معنا و مقصودي با اشاره و ايما، كلمه و سخني كه با رعايت نوعي تناسب و شباهت و يا حتي بدون تناسب معنايي بعيد از آن را اراده كنند و در اصطلاح معنيي باطني كه مخزون در تحت كلام ظاهري است كه غير اهل را بدان دسترسي نيست .

نگاهي گذرا به سير كاربرد واژه مقدس حسين در ادبيات عرفاني فارسي نشان دهنده نمادين شدن و رمزي گشتن اين نام است و اين نيز خود بيانگر عمق معنا و مفهوم اين حادثه عظيم از يك سو و مفاهيم مكنون در آن و وقايع باطني و مخزون پوسته ظاهري آن است . براي آن كه بتوانيم سير كاربرد اين نام مقدس را بررسي نماييم ، اين سير را به چند دوره تقسيم بندي مي نماييم