كردم ز ديده پاي سوي مشهد حسين

هست اين سفر به مذهب عشاق فرض عين



خدام مرقدش به سرم گر نهند پاي

حقا كه بگذرد سرم از فرق فرقدين



از آن زمان كه عشق در مكتب حسين زانو زد و راه و رسم عاشقي را به خط خون نوشتند و نينوا حديث راه پر خون را از ناي بريده نواخت ، حديث عشق و كربلا به يكديگر در آميخت و عشق در كربلا تجلّي يافت .

از آن زمان زيارت مرقد او ـ كه سرسلسله عشاق است ـ بر هر آن كس كه طالب دلدادگي است ، فرض عين گشت و حسين آموزگار عشق و عاشقي و قتيل عشق :

و اين گونه شد كه حديث عشق و عاشورا و حسين در هم تنيد و نام شورانگيزش نمادي از فناي في الله و بقاي الله:



گفت الها، ملكا، داوراپادشها، ذوالكرما، ياورا

در رهت اي شاهد يكتاي من



شمع صفت سوخت سراپاي من



عشق تو شد جان و تنم في هواك

نيست بود در نظرم ما سواك



جز تو جهان را عدم انگاشتم

غير تو چشم از همه برداشتم



كرد ز دل عشق تو هر نقش پاك

ساخت غمت جامه تن چاك چاك



رفت سرم بر سر پيمان تو

محو تو ام واله و حيران تو



گر ارني گوي به طور آمدم

خواستيم تا به حضور آمدم



بالله اگر تشنه ام آبم تويي

بحر من و موج و حبابم تويي



عشق تو شد عقل من و هوش من

گشته همه خلق فراموش من



مهر تو اي شاهد زيباي جان

آمده در پيكر من جاي جان



از همان نخستين سال هاي ورود اسلام به ايران ، عشق به خاندان عصمت و طهارت در ميان ايرانيان رو به فزوني نهاد. ايرانيان حقايق دين مبين اسلام را در چهره سيرت اهل بيت (ع) يافتند و به همين سبب از همان دوره هاي نخستين به حمايت ازآنان پرداختند. محقق و نويسنده آلماني «كورت فريشلر» در آغاز كتاب خود با عنوان «امام حسين و ايران » به اين موضوع مي پردازد و اين علاقه را دو سويه مي داند:

«خاندان علي (ع) طوري به ايرانيان علاقه مند بودند كه مردم ايران ، آنان را به چشم عرب نمي ديدند. «بارتو لو مو» نيز عقيده دارد كه ايرانيان در سال شصتم هجري آماده شدند تا به امام حسين كمك كنند.»

عشق به اهل بيت ، موجب شد تا اين سرزمين به ملك دوستداران آنان و شيعيان مبدل گردد و حماسه خونين كربلا چنان با جانشان در آميزد كه سراسر تاريخ و فرهنگ آنان شميمي حسيني يابد و از اين نام قداست گيرد.

مدح اهل بيت : از آغازين دوره هاي نظم و نثر فارسي با آن گره خورد و بعدها موضوع بسياري از آثار ادبي گرديد كه البته در اين مختصر، مجال پرداختن به چرايي و چگونگي آن نيست . اما يكي از وجوه ممتازي كه عمق تاثير واقعه عاشورا و حماسه حسيني را در ادبيات فارسي نشان مي دهد، رمزي شدن و نمادي شدن اين نام مقدس است كه سعي مي شود ابعاد مختلف اين موضوع در اين مقال بررسي گردد.