بازگشت

نبايدهاي شعر عاشورايي


گـفـتـيـم كـه بـرخـي از مـؤ لّفه هاي شعر عاشورايي جنبه (نهيي) و (پرهيزي) دارند و شاعر آييني موظّف به رعايت آنها است.

ايـن (نبايدها) حكم خطهاي قرمزي را دارند كه شاعر در قلمرو شعر عاشورايي با آنها رو بـه روسـت و عـبـور از (خـطّ قـرمـز) بـه مـعـنـاي عـدم رعـايـت يـكـي از ايـن اصول بازدارنده است. اين (نبايدها) را مي توان بدين گونه توضيح داد:

1 ـ پرهيز از (كلّي گويي) و (اوصاف كلّي) كه به (شعاري شدن) شعر، مي انجامد.

2 ـ پـرهـيـز از بـه تـصـويـر كـشـيدن (شنيده ها)، خصوصاً اگر ريشه در مطالب واهي و خـرافـي داشـتـه بـاشـد. يـك شـاعـر مـوفـّق آيـيـنـي، شـاعـري اسـت كـه مـسـتـنـدات قابل ارايه اي ـ براي مطالبي كه به آن مي پردازد ـ در اختيار داشته باشد.

3 ـ پـرهـيـز از (تـكـرار مـكـرّرات) و زيـاده گـويـي، كـه ملال مخاطبان و خوانندگان اثر را به دنبال دارد.

4 ـ پـرهـيـز از بـيـان (مفهومي) و (غير عيني)، كه دامنه تأثير اثر را كوتاه و گاه به حدّاقل مي رساند.

5 ـ پـرهـيز از تركيبات كليشه اي در انواع قالب هاي شعري كه ريشه در عدم خلاّقيّت و نوآوري دارد.

6 ـ پـرهـيـز از كـاربـرد صـنـايـع مـعـنـوي و غـيـر عـيـنـي، و عـنايت به آرايه هاي حسّي و تصويري، فرمهاي طولي و مستدير و...

7 ـ پـرهـيـز از القـاي مـسـتـقـيـم و بـيـواسـطه (رسالت) و (پيام) عاشورا، كه با ايجاد (فضاهاي مناسب) براي القاي غير مستقيم مي توان به دريافت (پيام) توسّط خود مخاطب كمك كرد.

8 ـ پرهيز از به كار بردن واژه هاي (مهجور) و (سخيف) و (غير كارآمد) براي امروزي تر كردن زبان شعر.

9 ـ پرهيز از تقليد و گرته برداري از آثار ديگران.

10 ـ پـرهـيـز از صـبغه ماتمي صرف بخشيدن به شعر عاشورا و غفلت از به تصوير كشيدن مفاهيم (ارزشي) قيام كربلا.

11 ـ پرهيز از (گذشته گرايي) و تنفّس در فضاي ديروز شعر عاشورا.

12 ـ پـرهـيز از بي تفاوتي در برابر ترفندهايي كه به انحراف مسير فكري افراد جامعه مي انجامد، كه رسالت شاعر آييني امروز، برخورد آگاهانه با اين گونه حركات ايـذايـي و انـحـرافـي اسـت. مـثـلاً اگـر شـعـراي آيـيـنـي نـسـبـت بـه مـسـائل (روز) آگـاهـي كـافـي نـداشـتـه بـاشـنـد، مـسلّماً در ارزيابي پيامدهاي اين گونه مـسائل به بيراهه خواهند رفت. خصوصاً مسائلي كه ريشه در باورهاي مذهبي مردم داشته بـاشد كه بي تفاوتي نسبت به آنها، به بيرنگ شدن (ارزشهاي عاشورايي) در جامعه خـواهـد انـجاميد. در حالي كه اصلي ترين وظيفه شاعر آييني در روزگار ما، پاسداري از ارزشـهـايـي است كه در مكتب عاشورا آموخته است، و استمرار حاكميّت اين مفاهيم ارزشي در جامعه هنگامي تحقّق مي يابد كه شعر عاشورايي امروز در پاسداري از آنها دچار ترديد نشود.