بـا غـور در پـيشينه شعر عاشورايي تا اواخر سده چهاردهم، به اين نتيجه مي رسيم كه شـعـراي آيـيـني به قالب هاي (تركيب بند)، (مثنوي) و (قصيده) بيشتر رغبت نشان داده و بـه نـدرت آثـاري نـيز در ديگر قالب ها از قبيل (انواع مسمّط) و (ترجيع بند) ارايه داده انـد و ابـتـكـار يـغـماي جندقي را بايد بر اين پيشينه اضافه كنيم كه براي اوّلين بار مـعـدودي از غزليات مشهور سعدي و حافظ را در مايه هاي عاشورايي (تضمين) كرد، و در (نـوحـه هـاي عـاشورايي) نيز قالب (مستزاد) را به كار گرفت. قالب هايي كه بيشتر مطمح نظر شعراي متقدّم در زمينه شعر عاشورايي بوده، به ترتيب مي توان از: (تركيب بـنـد) و (مـثـنـوي) و (قـصـيـده) نام برد، امّا در شعر عاشورايي دو دهه اخير، قالب هاي: (غـزل)، (ربـاعـي)، (دو بـيـتـي) و (مـثـنـوي) بـه تـرتـيـب اهـمـّيـّت، حـرف اوّل را مـي زنـنـد و بـيشترين آثار منظوم عاشورايي را به خود اختصاص داده اند، و قالب هـاي: (قـصـيده)، (ترجيع بند)، (انواع مسمّط)، (تركيب بند، خصوصاً مربّع تركيب)، دو بـيـتـي مـتّصل، شعر آزاد، و (تضمين) در مراحل بعدي اين رده بندي قرار مي گيرند، كه حـكـايـت از تـنـوّع قالب در شعر عاشورايي معاصر دارد و شعراي آييني اين دوره، قالب هـاي كوتاه شعري (غزل، رباعي و دوبيتي) را براي بيان مطلب، (مناسب تر) تشخيص داده انـد و لذا آثـاري كـه در ايـن قـالب هـا، آفريده شده عموماً از نظر (كيفي) بر ساير قالب ها، رجحان دارد. البتّه آثار فاخري كه هرازگاه در ديگر قوالب شعري ـ خصوصاً مـثـنـوي ـ آفـريـده شـده اسـت، مـي تـوانـد (اسـتـثـنـايـي) بـر ايـن اصـل تـلقـّي گـردد. در بـخـش هـاي مختلف اين اثر با نمونه هاي فراواني از قالب هاي شعري عاشورايي دو دهه اخير آشنا شده ايد و در اينجا به همين خاطر از ارايه نمونه هاي ديـگـر پـرهـيز مي شود ولي براي حسن ختام اين بخش دو نمونه از (دوبيتي هاي پيوسته عـاشـورايـي) و شـعـر آزاد عـاشـورايـي، كه در اين تحقيق كمتر به آنها پرداخته شده، نقل مي شود.