بازگشت

نخستين شعر عاشورايي مكتوب در زبان فارسي


شـايـد ابـوالحـسـن مـجـدالدّيـن كـسائي مَرْوزي (متولّد 341 ه‍. ق)، نخستين شاعر فارسي زبان شيعي باشد كه سوگسروده او در مراثي حضرت سيّد الشّهدا و اصحاب وفادار آن حـضـرت در پـيـشـيـنـه شعر مكتوب عاشورا به ثبت رسيده و از اين روي او را آغازگر اين حركت در شعر مكتوب آييني در زبان فارسي مي دانند [1] .

شـعـر مـاتـمي كسايي مروزي در سوگ حسين بن علي (ع) از ساختار مناسب لفظي و غناي محتوايي برخوردار نيست و (در مقايسه آثاري از اين نوع... خام و ناپخته و ابتدايي است.) [2] .

به ابياتي از مرثيه منظوم او توجّه كنيد:



باد صبا درآمد فردوس گشت، صحرا

آراست بوستان را، نيسان به فرش ديبا



دست از جهان بشويم، عزّ و شرف نجويم

مدح و غزل نگويم، مقتل كنم تقاضا



ميراث مصطفي را، فرزند مرتضي را

مقتول كربلا را، تازه كنم تولاّ



آن ميرِ سر بريده، در خاك خوابُنيده

از آب ناچشيده، گشته اسير غوغا



تخمِ جهانِ بي بر، اين ست و زين فزون تر

كهتر، عدوي مهتر! نادان عدوي دانا!



بر مقتل، اي كسائي! برهان همي نمايي

گر هم برين بپايي، بي خار گشت خرما



تا زنده اي چنين كن، دلهاي ما حزين كن

پيوسته آفرين كن بر اهل بيت زهرا [3] .


پاورقي

[1] گنج سخن، دکتر ذبيح اللّه صفار، ج 1، ص 68.

[2] کسايي مروزي، زندگي و انديشه و شعر او، محمّد امين رياحي، ص 37 و 41.

[3] کسائي مروزي، زندگي و انديشه و شعر او، صص 69، 70.