بـراسـاس مدارك متقن تاريخي، معزّالدّوله احمد بن بويه ديلمي (320 ـ 356) فرمان داد تا براي اوّلين بار در روز عاشوراي سال 352 ه‍. ق مراسم عزاداري حسيني به صورت آشـكـار و عزاداري عمومي و فراگير در ايالات تحت سيطره او انجام پذيرد، و اين جريان بـه مـدّت شـصـت سـال ادامـه يـافـت. مـعـزّالدّوله ديـلمـي در روز عـاشـوراي سال 352 ه‍. ق مردم را مجبور به بستن بازار كرد و خواليگران (آشپزان و خوانسالاران) را، از طـبـخ بـازداشـت و زنـان را بر آن داشت تا از خانه ها بيرون آيند و موي پريشان سـازنـد و لطـمـه بـر سـر و صـورت زنـنـد و بـر قـتـل حـسين بن علي (ع) شيون كنند، و اين اوّلين بار بود كه در ملا عام در بغداد بر حسين بن علي (ع) نوحه كردند و اين حال شصت سال دوام داشت [1] .

(و از زمـان سـلجـوقـيـان (700 ـ 429) سـوكـواري بـراي خـانـدان رسـول اكـرم (ص) عـمـومـي شـد و طـيّ چـنـديـن سـده، مـرحـله بـه مـرحـله شكل نمايشي تعزيه يا شبيه خواني به خود گرفت.) [2] .