موضوع شعر عاشورا، مسائل مربوط به قيام الهي امام حسين (ع) و اخبار مبتني بر شهادت آن حـضـرت از زمـان حضرت آدم تا خاتم، و حوادث مرتبط با اين نهضت بي نظير، از مكّه تـا كـربـلا و از كربلا تا مدينه و مكّه است، و همانند ساير انواع شعر سنّتي در زبان فـارسـي سـبـك هاي مختلف، قالب هاي متنوّع و اوزان متعدّد عروضي دارد، علاوه بر اين در قـلمـرو شـعـر نـو و آزاد نيز آثار ارزنده اي در موضوع كربلا و عاشورا وجود دارد كه از ضوابط خاصّ به خود پيروي مي كنند.

در تـعـريف شعر عاشورا بايد به اين نكته عنايت داشت كه هر چند اين نوع شعر موضوعاً مـربـوط بـه مـسـائل قـيـام حـسـيـني و وقايع مرتبط با آن است ولي بايد ميان آثاري كه صـرفـاً بـه مـسـائل عـاطـفـي كربلا و ماتمي آن پرداخته اند با آثار منظومي كه ملهم از ارزش هـاي عـاشـورايـي و مـبـتـنـي بـر اهـداف الهـي ايـن نـهـضـت شـگـرف انـد، تـفـاوت قايل شد. بر اين اساس مي توان گفت:

شـعـر عـاشـورايـي، شـعـري اسـت كـه در مقام تبيين مقولات ارزشي اين نهضت الهي است و مـتـعـهّدانه حول محور مسائل زيربنايي آن حركت مي كند، و شعر عاشورا به شعري اطلاق مـي شـود كـه صـرفـاً بـه بـيان عاطفي و ماتمي و هراز گاه به جنبه هاي حماسي واقعه كربلا مي پردازد.

شعر عاشورايي دو دهه اخير بيشتر به مفاهيم ارزشي عنايت دارد گر چه از بيان عاطفي و حماسي نيز در تبيين اين مقولات سود مي جويد. اين ديدگاه ها هر كدام مبتني بر قرائتي از فرهنگ عاشورا است كه در جاي خود تفصيلاً به آن پرداخته ايم.