به نام خداوند بخشنده ي مهربان

بدون دانش در مفاهيم قرآني وارد نشده و در آن بحث و مجادله ننماييد؛ زيرا، من از جدم پيغمبر اكرم صلي الله عليه و آله و سلم شنيدم كه فرمود: كسي كه در مورد قرآن بدون فهم و علم، نظر دهد خداوند وجودش را از آتش جهنم آكنده مي سازد، و همانا خداوند واژه ي «صمد» را تفسير نموده و در قرآن مي فرمايد: خدا، احد است و خدا صمد است و سپس در تفسيرش مي فرمايد:

«لم يلد و لم يولد و لم يكن له كفوا احد».

«لم يلد»

يعني از او خارج نمي شود هيچ گونه از عوارض انساني؛ مانند فرزند و... و نه عوارض غير جسماني؛ مانند جان و روح و از او حالت هايي، مانند: خواب، خيال، بيداري، غم، شادي، خنده، گريه، ترس، اميد، علاقه، ناراحتي، گرسنگي و تشنگي ديده نمي شود، او مقامش عالي تر از اين است كه چيزي از وي زاييده شود و از او چيزي جسماني يا روحاني و لطيف متولد گردد.

«و لم يولد» از چيزي متولد نشده.

و مانند اشياي ديگر نيست كه از عناصر اوليه ي خود، نشأت گرفته باشد، مثل: اشياء از اشياء يا حيوانات از حيوانات و گياهان از زمين، و آب از چشمه ها، و ميوه ها از درختان، و نه مانند اشياي روحاني كه از مراكز خود آغاز مي گردند؛ مانند: بينايي از چشم و شنوايي از گوش و بويايي از بيني و چشايي از دهان، و سخن گفتن از زبان، و شناخت و فهم از قلب و آتش از جهش سنگ چخماق.

آري، او «الله الصمد»است، كسي كه نه از چيزي است و نه در چيزي و نه فوق چيزي، آغاز همه ي اشياء از اوست و آفريدگار آنها است و با اراده و قدرتش، همه چيز آفريده شده و هر چيز كه متلاشي مي شود، اراده ي او بدان تعلق گرفته است، و باقي ماندن اشيا، جز با اراده ي او امكان ندارد، پس اوست «الله الصمد» كه «لم يلد و لم يولد» از نهان و آشكار آگاه و بزرگ و بزرگوار است. «و لم يكن له كفوا احد» و نيست براي او همتايي.