367. تحف العقول: [از امام حسين عليه السلام] درباره جهاد سؤال شد كه: آيا سنّت است يا فريضه؟

فرمود: «جهاد، چهار گونه است: دو گونه آن فريضه است و [سوم،] جهاد سنّتي كه جز با فريضه بر پا نمي شود و [چهارم] جهادي كه سنّت [محض] است.

امّا يكي از دو جهاد فريضه، مجاهده انسان با نفس خود براي بازداري از معاصي الهي است و آن، از بزرگ ترينِ جهادهاست.

و [دوم] جهاد با كفّاري است كه نزديك شما هستند.

امّا جهادي كه سنّت است و جز با فريضه برپا نمي شود، جهاد با دشمنِ يورشگر است كه بر همه امّت واجب است و اگر آن را ترك كنند، به عذاب گرفتار شوند و اين از عذاب هاي امّت است؛ امّا تنها بر پيشوا، سنّت است كه همراه امّت به سوي دشمن برود و با آنان بجنگد.

امّا جهادي كه سنّت [ِ محض] است، هر سنّتي است كه انسان، آن را برپا كند و براي برپايي و كمال و زنده داشتنش بكوشد و كار و كوشش در آن، از برترين اعمال است؛ زيرا آن، زنده كردن سنّت است و پيامبر خدا فرمود: هر كس سنّتي نيكو پي نهد، اجرش و اجر كساني كه تا روز قيامت به آن عمل مي كنند، از آنِ اوست، بي آن كه از اجرهاي عاملان، چيزي كم شود».