30. معاني الأخبار - به نقل از شريح بن هاني -: اميرمؤمنان از فرزندش حسن عليه السلام پرسيد: «عقل به چه معناست؟».

حسن عليه السلام گفت: اين كه دلت، آنچه را به آن سپردي، نگه دارد.

پرسيد: «دورانديشي چيست؟».

پاسخ داد: منتظر فرصت باشي و به محض امكان، عمل كني.

پرسيد: «بزرگواري يعني چه؟»

پاسخ داد: تحمل خسارت ها و بنيان نهادن بزرگي ها.

پرسيد: «بزرگي چيست؟».

گفت: اجابت درخواست كننده و بخشيدن آنچه رسيده است.

پرسيد: «بخل شديد (شح)، يعني چه؟».

پاسخ داد: [اين كه] كم را هم اسراف ببيني و انفاق را تلف.

پرسيد: «رقت (/سرقت)، به چه معناست؟».

پاسخ داد: پي جويي اندك و منع از چيز كم.

پرسيد: «تكليف (به زحمت، چيزي را عهده دار شدن)، يعني چه؟».

گفت: اعتماد به كسي كه تو را ايمن نمي كند و توجه به آنچه به كارت نمي آيد.

پرسيد: «نابخردي (جهل) چه معنايي دارد؟».

پاسخ داد: به شتاب جستن براي استفاده از فرصت، پيش از فراهم كردن امكانات و خودداري از پاسخ دهي؛ و در بسياري از جاها، بهترين ياورد، سكوت است، هر چند سخنور باشي.

سپس امام علي - كه درودهاي خدا بر او باد - رو به فرزند ديگرش حسين عليه السلام كرد و به او فرمود:

«پسرم عزيزم! سروري، يعني چه؟».

پاسخ داد: احسان به خويشان و تحمل گناه ديگران.

پرسيد: «توانگري به چه معناست؟».

پاسخ داد: كمي آرزوهايت و خشنودي به آنچه كفايتت مي كند.

پرسيد: «ناداري (فقر) يعني چه؟».

پاسخ داد: طمع [به ديگران] و نااميدي شديد.

پرسيد: «پستي، يعني چه؟».

پاسخ داد: اين كه انسان، خودش را حفظ كند و عائله اش را واسپارد.

پرسيد: «درشتي، يعني چه؟».

پاسخ داد: دشمني با فرمان روايت، و نيز با كسي كه بر زيان و سود رساندن به تو تواناست.

سپس امام علي عليه السلام به حارث اعور رو كرد و گفت: اي حارث! اين حكمت ها را به فرزندانتان بياموزيد، كه مايه ي فزوني در عقل و دورانديشي و نظر است».