از ديرباز ميان دانشمندان اسلامي بحث است كه آيا امام حسين (ع) براي ساقط كردن حكومت اموي و تأسيس حكومت بر حق اسلامي قيام كرد يا چون دستيابي به اين هدف را مقدور نمي دانست و از سوي ديگر با حاكميت يزيد بن معاويه ، اساس اسلام به نابودي كشيده مي شد، احساس وظيفه كرد تا با ايثار و فداكاري و جانبازي و شهادت درخت اسلام را آبياري كند.

اين دو ديدگاه در طي قرون متمادي طرفداراني داشته و هر گروهي به بعضي ازسخنان امام استناد جسته و احياناً بعضي از اسناد تاريخي را كه بر خلاف نظر خود يافته اند، توجيه كرده و در صدد پاسخگويي بر آمده اند.

اين نوشته در پي نقد و بررسي اين دو ديدگاه نبوده و نيست ، چرا كه آثار مختلفي دراين زمينه در قالب كتاب و مقاله نوشته شده است .

اين مقاله با مرور سخنان امام حسين (ع)، ديدگاه هاي ايشان را در موضوع «حكومت ديني » به اختصار مطرح مي كند تا درآمدي بر تحليل و بررسي ميراث گرانبهاي آن حضرت باشد كه حيات اسلام به قيام و نهضت او وابسته است .

«الاسلام بدوة محمدي و بقاوة حسيني ». گرچه براي ارائه تصوير كامل از انديشه سياسي اسلام بايد از همه متون و منابع و سخنان معصومان بهره گرفت ، اما آنچه در اين نوشته كوتاه پي گيري شده ، فقط حكومت ديني از ديدگاه امام حسين (ع) است كه طبعاً به كلمات آن بزرگوار مستند خواهد بود.

ناگفته نماند كه به منظور تأمين نظر دست اندر كاران محترم همايش ، مبني برحجم محدود مقالات ، در هر يك از سرفصل ها توضيح مختصري ارائه شده تا دور نمايي از ديدگاه امام حسين (ع) در اين موضوع ارائه شده باشد.