«رَحِمَكَ اللَّه اِنَّهُمْ قَدِ اسْتَوْجَبُوا الْعَذابَ حِينَ رَدُّوا عَلَيْكَ ما دعَوْتَهُمْ اِلَيْهِ مِنَ الحَقِّ وَنَهَضُوا اِلَيْكَ لِيَسْتَبِيحُوكَ وَاَصْحابَكَ فَكَيْفَ بِهِمُ اْلآنَ وَقَدْ قَتَلُوا اِخْوانكَ الصّالِحينَ.... رُحْ اِلي خَيْرٍ مِنَ الدُّنْيا وَما فيها وَالي مُلْكٍ لا يَبْلي... آمينَ آمينَ».

ترجمه و توضيح لغات

نَهَضُوا (از نَهضَ): قيام كردن و نَهَضَ اِلَيْهِ: به سوي وي شتافت. اِسْتِباحَه: جايز دانستن (كنايه است از تصميم به خونريزي) رُحْ (امر است از راح، يَرُوحُ): رفتن. يَبْلي (از بلي): كهنه شدن.

ترجمه و توضيح

يكي از ياران و اصحاب حسين بن علي عليهما السلام حنظله شبامي است [1] كه چون در


مقابل دشمن قرار گرفت به موعظه و نصيحت آنان پرداخت و گفتار خود را با آياتي پايان داد كه مؤمن آل فرعون فرعونيان را از تصميمشان درباره قتل حضرت موسي برحذر داشته و از عواقب خطرناك اين عمل به آنان هشدار داده است:«يا قَوْمِ اِنِّي أَخافُ عَلَيكُمْ يَوْمَ التَّنادِ يَوْمَ تُوَلُّونَ مُدْبِرينَ ما لَكُمْ مِنَ اللَّهِ مِنْ عاصِمٍ وَمَنْ يُضْلِلِ اللَّه فَمالَهُ مِنْ هادٍ» [2] .

آنگاه به سوي خيمه ها برگشت و حسين بن علي عليهما السلام در تشويق و تقدير وي چنين فرمود:«رَحِمَكَ اللَّه اِنَّهُمْ...؛ خدا رحمتت كند، اين مردم آنگاه كه به سوي حقشان دعوت نمودي و پاسخ مثبت ندادند و به قتل تو و يارانت آماده گرديدند، مستوجب عذاب بودند و اما حالا كه خون برادران صالح تو را ريختند، ديگر گرفتار عذاب و خشم پروردگار گرديدند».

حنظله عرضه داشت:«صَدَقْتَ جُعِلْتُ فِداكَ؛ جانم به قربانت! كه گفتارت صدق محض است».

سپس به عنوان استيذان گفت:«اَفَلا نَرُوحُ اِلي رَبِّنا وَنَلْحَقُ بِاخْوانِنا؟؛ آيا به سوي پروردگار خود نمي رويم و به برادرانمان كه در بهشت برين قرار گرفته اند لاحق نمي گرديم».

امام عليه السلام در پاسخ وي فرمود:«رُحْ اِلي خَيْرٍ مِنَ الدُّنْيا وَما فيها وَالي مُلْكٍ لا يَبْلي؛ برو به سوي آنچه بهتر از دنيا و از آنچه در آن است و برو به سوي ملك و آقايي كه هميشگي است».

حنظله با اين جمله با آن حضرت خداحافظي نمود:«اَلسَّلامُ عَلَيْكَ يا اَباعَبْدِاللَّه صَلَّي اللَّه عَلَيْكَ وَعَلي أَهْلِ بَيْتِكَ وَعَرَّفَ بَيْنَنا وَبَيْنَكَ في جَنّتِهِ».

امام هم فرمود: آمين! آمين!

حنظله به سوي دشمن شتافت و جانانه جنگيد تا به درجه رفيعه شهادت


نايل گرديد [3] .