بازگشت

بررسي يك اشتباه تاريخي


در اينجا بي تناسب نيست كه نظر فضلا و دانشمندان را به يك نكته علمي جلب نماييم. و آن اين كه در كتب تاريخ و مقاتل و در كتب رجال در ميان صحابه و ياران حسين بن علي عليهما السلام آنگاه كه سخن از شخصيتي به ميان مي آيد كه از خاندان كلب و همسر و مادرش به همراه او بوده و شهادت وي نيز با خصوصياتي كه قبلاً ملاحظه گرديد واقع شده است، اين شخص با چنين خصوصيات گاهي به نام «عبداللَّه بن عمير كلبي» و گاهي به نام «وهب بن عبداللَّه كلبي» معرفي مي گردد.

و از طرف ديگر، چون بنابه نقل بعضي از مقاتل و كتب تاريخ در كربلا و در ميان ياران حسين بن علي عليهما السلام «وهب» نامي وجود داشته كه تازه از مسيحيت به اسلام گرويده بود اشتباهاً همه و يا بعضي از مطالب را كه در باره عبداللَّه بن عمير ذكر نموديم به عنوان وهب كلبي درباره همين وهب نصراني نقل مي نمايند چنانچه بعضي از مطالب كه درباره وهب نصراني نقل شده است در شرح حال وهب كلبي مي آورند.


و در اثر همين هرج و مرج تاريخي است كه مي بينيم در بعضي از كتابها در تعداد اصحاب حسين بن علي عليهما السلام هم عبداللَّه بن عمير و هم وهب بن عبداللَّه كلبي و هم وهب نصراني عنوان گرديده است و در بعضي از كتب مقاتل و تراجم، فقط يك نفر به نام «وهب» عنوان مي گرددو از عبداللَّه بن عمير كه مسلّماً در كربلا به شهادت رسيده است و همچنين از وهب دوم اسمي به ميان نمي آورند و گاهي نيز تنها عبداللَّه بن عمير عنوان مي گردد و از «وهب» به طور كلي اعراض مي شود [1] .

و چون مورخان طبق روال عادي تنها به نقل ديگران بسنده نموده اند، لذا مطلب تقريباً از دايره نقل قدم فراتر نگذاشته و چنانكه اشاره نموديم، هريك از مؤلفان و تاريخ نويسان گفتار يكي از مورخان گذشته را صحيح دانسته و به نقل همين گفتار اكتفا نموده و بعضي ديگر روش عمل به احتياط را در پيش گرفته اند.


پاورقي

[1] مثلاً در لهوف «عبداللَّه بن عمير» اصلاً عنوان نگرديده و جريان وي با قسمتي از جريان وهب نصراني به وهب بن جناح کلبي نسبت داده شده است.