«اَيُّهَا النّاسُ اسْمَعُوا قَوْلِي وَلا تَعْجِلُوا حَتّي اَعِظَكُمْ بِما هُوَ حَقٌّ لَكُمْ عَلَيَّ وَحَتّي اَعْتَذِرَ اِلَيْكُمْ مِنْ مَقْدمي عَلَيْكُمْ فَاِنْ قَبِلْتُمْ عُذْرِي وَصَدّقْتُمْ قَوْلي وَاَعْطَيْتُمُوني النّصَفَ مِنْ اَنْفُسِكُمْ كُنْتُمْ بِذلِكَ اَسْعَدَ وَلَمْ يَكُنْ لَكُمْ عَلَيَّ سَبيلٌ وَاِنْ لَمْ تَقْبَلُوا مِنّي الْعُذْرَ وَلَمْ تُعْطُوا النَّصَفَ مِنْ اَنْفُسِكُمْ فَاجْمِعُوا اَمْرَكُمْ وَشُرَكاءَكُمْ ثُمَّ لا يَكُنْ اَمْرُكُمْ عَلَيْكُمْ غَمَّةً ثُمَّ اقْضوا اِلَيَّ وَلا تَنْظِرُونِ اِنَّ وَلَيِّيَ اللَّهُ الَّذي نَزَّلَ الْكِتابَ وَهُوَ يَتَوَلَّي الصّالِحِينَ» [1] .

ترجمه و توضيح لغات

اِعْتِذار: از خود دفاع كردن، بيان حجت و دليل. مَقْدَمَ (به فتح ميم): وارد شدن. نَصَفَ (بر وزن هَدَف): انصاف و عدل و داد. اَسْعَدَ: كامياب تر، خوشبخت تر. غُمَّة: مبهم و مشتبه.

ترجمه و توضيح

امام عليه السلام پس از تنظيم صفوف لشكر خويش، سوار بر اسب گرديد و از خيمه ها قدري فاصله گرفت و با صداي بلند و رسا خطاب به لشكر افراد عمرسعد چنين


فرمود:«اَيُّهَا النّاسُ اسْمَعُوا قَوْلِي...؛ مردم! حرف مرا بشنويد و در جنگ و خونريزي شتاب نكنيد تا من وظيفه خود را كه نصيحت و موعظه شماست، انجام بدهم و انگيزه سفر خود را به اين منطقه توضيح بدهم اگر دليل مرا پذيرفتيد و با من از راه انصاف درآمديد راه سعادت را دريافته و دليلي براي جنگ با من نداريد و اگر دليل مرا نپذيرفتيد و از راه انصاف نيامديد همه شما دست به هم بدهيد و هر تصميم و انديشه باطل كه داريد درباره من به اجرا بگذاريد و مهلتم ندهيد ولي به هرحال امر بر شما پوشيده نماند، يار و پشتيبان من خدايي است كه قرآن را فروفرستاد و اوست يار و ياور نيكان».