طبري مورخ شهير و مرحوم مفيد بزرگترين دانشمند جهان تشيع پس از نقل اين سخن امام عليه السلام درباره انگيزه و نتيجه اين پيشنهاد توضيح مشابهي دارند كه ترجمه گفتار طبري در انگيزه پيشنهاد امام چنين است:

امام عليه السلام مي دانست كساني كه در طول راه به وي ملحق گرديده اند به اين اميد بوده است كه آن حضرت به شهري وارد مي گردد كه مردم آن مطيع و پذيراي فرمان او

هستند ولي چون او امتناع و كراهت داشت از اينكه اين عده بدون اطلاع از واقعيت جريان، به همراه او حركت كنند و مي دانست كه اگر حقيقت امر بر آنها روشن گردد از اين سفر منصرف خواهند گرديد مگر آن عده معدودي كه واقعاً تصميم به ياري او تا پاي مرگ دارند، لذا اين پيشنهاد رابه آنها نمود و مضمون آن نامه را با آنان در ميان گذاشت.

طبري نتيجه اين پيشنهاد را هم، چنين نقل مي كند كه پس از سخنان امام عليه السلام جمعيتي كه با آن حضرت بودند گروه گروه به اين طرف و آن طرف متفرق و پراكنده شدند و تنها او ماند و تعدادي از ياران خاصش كه از مدينه به همراه او آمده بودند [1] و باز همين جمله در طبقات ابن سعد آمده است.

ولي به طوري كه قبلاً اشاره گرديد اين طرح و پيشنهاد نه يك بار و در يك منزل بلكه در موارد مختلف و به مناسبتهاي گوناگون مطرح گرديده است كه پس از اين پيشنهاد و اجازه انصراف به يارانش در منزل زباله و پس از آنكه تنها عده معدود و با صداقت و استقامت و فداكار از يارانش با او ماندند چون به منزل بعدي و «بطن عقبه» وارد گرديد باز هم موضوع را با بيان ديگر و با صراحت هرچه بيشتر مطرح فرمود كه در صفحه آينده ملاحظه مي فرماييد.

[1] متن گفتار طبري اين است: فَتَفَرق الناس عنه تَفَرُّقاً فَاَخَذوا يَمِيناً وَشِمالاً حتّي بَقِيَ في اَصْحابِهِ الَّذين جاءُوا مَعَهُ مِنَ الْمَدِينَة وَاِنَّما فَعَلَ ذلِکَ لاَنَّه ظَنَ اَنَّما اِتَّبَعَهُ اْلاَعْرابُ لأنَّهُمْ ظَنُّوا اَنَّهُ يَأْتِي بَلَداً قَدِ اسْتَقامَتْ لَهُ طاعَةُ اَهْلِهِ فَکَرِه اَنْ يَسيروا مَعَهُ اِلاّ وَهُمْ يَعْلَمُونَ عَلي مَا يَقْدِمُونَ وَقَدْ عَلِمَ اَنَّهُمْ اِذا بُيّنَ لَهُمْ لَمْ يَصْحَبْهُ اِلاّ مَنْ يُرِيدُ مُواساتِهِ وَالْمَوْتَ مَعَهُ.