با علم و آگاهي تن دادن به كشته شدن چرا
اينك اين سؤال كه از گذشته هاي دور مطرح بوده است خودنمايي مي كند كه با علم و آگاهي به سوي شهادت رفتن و تن دادن به كشته شدن چه مفهومي دارد؟ مگر حفظ خون و حراست از جان، آن هم خون پاك معصوم و جان عزيز امام واجب نيست؟
پاسخ اين سؤال به طور اجمال اين است كه: جهاد يكي از مهمترين دستورات اسلام
است و شهادت يكي از افتخارات هر مسلمان. و در قرآن مجيد ده ها آيه [1] در رابطه با جهاد و شهادت آمده است و در هيچيك از اين آيات اين مسأله مشروط و مقيد به علم به پيروزي نگرديده است بلكه نبرد و جانبازي در مقابل دشمنان اسلام و شهادت در راه به پيروزي رساندن حق، يكي از علائم مؤمنان ذكر شده است، آنجا كه مي فرمايد:
«خداوند در مقابل بهشت جان و مال مؤمنان را خريداري نموده است آنهايي كه در راه خدا نبرد مي كنند و در اين راه مي كشند و خود كشته مي شوند اين وعده حق است در تورات و انجيل و قرآن و چه كسي است كه در پيمان خود باوفاتر از خدا باشد پس مژده باد بر شما كه چنين معامله اي را با خدا انجام داديد و اين سعادتي است بس بزرگ» [2] .
و در آيه بعد اين مؤمنهاي جانباز و فداكار را با نُه صفت عالي و ارزنده ستوده و با اين بيان از آنان تقدير نموده است:«التّائِبُونَ الْعابِدُونَ... اَلْحافِظُونَ لِحُدُودِاللَّه» [3] .
كه آنها حافظ حدود و مقررات خدا هستند؛ يعني اين حفظ حدود و مقررات است كه آنها را به اين مرحله از فداكاري و از خودگذشتگي واداشته است. به طوري كه ملاحظه مي كنيم در اين آيه شريفه مانند آيات ديگر مسأله جهاد مقيد و مشروط به پيروزي نيست «فَيَقْتُلُونَ وَيُقْتَلُونَ» گاهي كشتن است و گاهي كشته شدن.
سيره و تاريخ زندگي رسول خدا صلي الله عليه وآله وسلم نيز شاهد و مؤيد اين مطلب است كه در جنگهايي صددرصد نابرابر و با دشمني بس قويتر به نبرد مي پرداخت و گاهي عزيزترين افراد خاندان خويش را از دست مي داد. و اگر در جنگ با دشمن اسلام و جهاد در راه خدا پيروزي قطعي و تسلط بر دشمن مسلم باشد اصلاً شهادت و جهاد في سبيل اللَّه مفهوم واقعي خود را از دست مي دهد.
و اين وظيفه مهم و جهاد في سبيل اللَّه اگر به همه افراد مسلمانان به صورت يك
وظيفه متوجه است براي امام كه مقام پاسداري قرآن را به عهده دارد و «علت مبقيه» يعني نيروي نگهدارنده اسلام است به عنوان وظيفه اي بالاتر از آنچه تصور مي كنيم متوجه است.
و اگر امام چنين وظيفه اي را انجام ندهد و اين سعادت و فوز عظيم را از دست دهد پس چه كسي بايد انجام دهد؟
و اگر امام با دادن جان و عزيزان خويش حافظ حدود و مقررات الهي نباشد پس چه كسي بايد حافظ اين حدود و مقررات باشد؟
آري حسين بن علي عليهما السلام اوضاع و شرايط را براي انجام دادن چنين معامله پرسودي مناسب مي دانست او مي ديد سودي كه از اين معامله خواهد برد، نجات اسلام و مسلمانان و نجات قرآن و سنت از سيطره يزيديان و تحول و دگرگوني در تاريخ اسلام است و چه سودي بالاتر از اين، لذا او تصميم خود را گرفته بود كه...
و ما در صفحات آينده در اين زمينه به مناسبت سخنان امام باز هم بحثهايي خواهيم داشت.
پاورقي
[1] در يک نگاه سطحي آيات مربوط به مسأله جهاد و شهادت به يکصد آيه بالغ ميگردد.
[2] اِنَّ اللَّه اشْتَري مِنَ الْمُؤْمِنينَ اَنْفُسَهُمْ وَاَمْوالَهُمْ بِاَنَّ لَهُمُ الْجَنَّةَ يُقاتِلُونَ في سَبِيلِاللَّه فَيَقْتُلُونَ وَيُقْتَلُونَ وَعْداً عَلَيْهِ حَقّاً فِي التَّوْريةِ وَاْلإنْجيلِ وَالْقُرْآنِ وَمَنْ اَوْفي بِعَهْدِهِ مِنَاللَّه فَاسْتَبْشِرُوا بِبَيْعِکُمُ الَّذي بايَعْتُمْ بِهِ وَذلِکَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ (سوره توبه، آيه 111).
[3] سوره توبه، آيه 112.