حسين بن علي عليهما السلام در اين نامه در ضمن دعوت از مردم بصره به همكاري با آن حضرت در مبارزه با اوضاع ضداسلامي و ضدقرآني به بيان موقعيت اهل بيت و به انحراف كشيده شدن موضوع خلافت و مسير اسلام، در رابطه با مبارزه به بيان موازنه و تقديم داشتن أهم بر مهم پرداخته و فلسفه سكوت خاندان عصمت را در يك برهه خاص و انگيزه قيام خويش را توضيح مي دهد كه اگر در آن برهه به جاي قيام، به سكوت گذرانده شده است، به لحاظ پيدايش جوّ خاصي نه تنها نتيجه اي بر قيام مترتب نمي گرديد بلكه دشمنان و منافقان و فرصت طلبان اين قيام را به نفع خود تمام مي كردند:«فَرَضينا وَكَرِهْنَا الْفُرْقَةَ».

و بر اين اساس بود كه ما آن روز دم فرو بستيم و درب خانه به روي خود بستيم و از اين رهگذر جلو فتنه ها و آشوبهاي خطرناك را گرفتيم و مسلمانان را از طريق راهنمايي


و تلاشهاي تبليغي به رشد و ترقي رهنمون گشتيم، ولي اينك مرحله ديگري به وجود آمده و اسلام نه در مسير انحراف بلكه در خطر نابودي قرار گرفته است:«فَاِنَّ السُّنَّةَ قَدْ اُميتَتْ وَالْبِدعَةَ قَدْ اُحْييَتْ».

قانون پيامبر از ميان رفته و بدعتها و خودخواهيها در جاي آن نشسته است و شرايط امروز نيز براي مبارزه با فساد آماده است يعني اگر در اين مبارزه، خون گروهي از پاكان امت هم ريخته شود، نه تنهادشمن نمي تواند از آن به نفع خويش بهره برداري كند بلكه در نهايت بهترين ثمرات و ارزشها را به نفع اسلام به بار خواهد آورد.