«فَخَرَجَ مِنْها خائفاً يَتَرَقَّبُ قالَ رَبِّ نَجِّني مِنَ الْقَومِ الظّالِمينَ» [1] .

«... لا وَاللَّه لا اُفارِقُهُ حَتّي يَقْضِيَ اللَّهُ ماهُوَ قاضٍ» [2] .

ترجمه و توضيح لغات

تَرَقُّبْ وَاِرْتِقاب: انتظار، نگران بودن بر چيزي.


ترجمه و توضيح

برخلاف حسين بن علي عليهما السلام كه پس از ابلاغ وليد با وي ملاقات و موضع خويش را صريحاً مشخص و اعلام نمود، عبداللَّه بن زبير حاضر به ملاقات نگرديده و شبانه و مخفيانه از مدينه خارج و از بيراهه به سوي مكه حركت نمود.

و اما حسين بن علي عليهما السلام روز يكشنبه دو روز به آخر ماه رجب مانده به همراه فرزندان و افراد خانواده اش به سوي مكه حركت كرد آنگاه كه شهر مدينه را پشت سر مي گذاشت، اين آيه شريفه را كه در رابطه با حركت موسي بن عمران از مصر و آمادگي وي براي مبارزه با فرعونيان نازل گرديده است، قرائت نمود «فَخَرَجَ مِنْها خائِفاً يَتَرَقَّبُ...»

«موسي از مصر باحال ترس و انتظار و نگراني خارج گرديد و چنين مي گفت پروردگارا از اين مردم ظالم و ستمگر نجاتم بخش».

حسين بن علي عليهما السلام در حركت خويش برخلاف عبداللَّه بن زبير همان راه عمومي و معمولي را كه همه مسافرها و كاروانها از آن استفاده مي كنند انتخاب نمود. يكي از ياران آن حضرت چنين پيشنهاد كرد كه بهتر است شما نيز مانند عبداللَّه بن زبير يكي از راههاي فرعي و كوهستاني را انتخاب كنيد تا اگر افرادي از طرف كارگزاران يزيد در تعقيب شما باشند و هدف ضربه زدن به شما را داشته باشند، نتوانند به هدف خود دست يابند.

امام عليه السلام در پاسخ اين پيشنهاد چنين فرمودند:«لا واللَّه لا اُفارِقُهُ...؛ نه به خدا سوگند! مسير معمولي خود و جاده عمومي را ادامه خواهم داد و به كوه و دشت و كوره راهها منحرف نخواهم گرديد تا به آن مرحله اي برسم كه خواسته خداست».

نتيجه: از اين پاسخ امام چنين استفاده مي شود كه آن حضرت در اثر ترس و به عنوان فرار از مدينه خارج نگرديده است و الا مي توانست همانگونه كه به وي پيشنهاد گرديد و مانند ابن زبير به جاي جاده معمولي، از راههاي كوهستاني استفاده نمايد در صورتي كه آن حضرت راهي را انتخاب مي كند كه در مرئي و منظر عموم است و او مي خواهد براي تحقق بخشيدن به فرمان بزرگ الهي كه جهاد با كفر بني اميه است آزادانه و با كمال آرامش به راه خود ادامه دهد:«حَتّي يَقْضِيَ اللَّهُ ماهُوَ قاضٍ».