يكي از خطبه هاي مهم و مهيج و تاريخي حسين بن علي عليه السلام خطبه اي است كه آن حضرت در سال 58 هجري دو سال قبل از هلاكت معاويه و در بحران اختناق و ظلم و فشاري كه از سوي دستگاه حاكم اموي بر امت اسلامي وارد مي شد، ايراد فرموده است.

گرچه اين خطبه ي شريفه داراي مطالب مختلف و ابعاد گوناگوني است اما مي توان گفت از سه بخش مستقل تشكيل يافته است:

بخش اول: فضايل امير مؤمنان و خاندان عصمت عليهم السلام.


بخش دوم: دعوت عام به امر به معروف و نهي از منكر و ذكر اهميت اين وظيفه ي بزرك اسلامي.

بخش سوم: بيان وظيفه علما و لزوم قيام آنان در مقابل ستمگران و مفاسد و مضرات سكوت روحانيان و شخصيتهاي مذهبي در مقابل زورگويان، و آثار زيانبار و خطرناك سهل انگاري آنان در انجام اين وظيفه ي بزرگ الهي، و در نهايت توبيخ و ملامت اين قشر از علما و شخصيتهاي اسلامي.