تاريخ اسلام و شخصيت هاي برجسته اسلامي براي مسلمانان در همه دوره ها الگو بوده است . تعاليم دين ما و اولياء مكتب نيز توصيه كرده اند كه از نمونه هاي متعالي و برجسته در زمينه هاي اخلاق و كمال ، سرمشق بگيريم . در ميان حوادث تاريخ ،«عاشورا» و «شهداي كربلا» و فرهنگ عاشورايي از ويژگي خاصي برخوردارند و اين حماسه ماندگار و تك تك حماسه آفرينان عاشورا، الگوي انسان هاي حق طلب و ظلم ستيز بوده و خواهد بود.

امام حسين (ع) حركت خويش را در مبارزه با طاغوت عصر خودش ، براي مردمان سرمشق و الگو مي داند و مي فرمايد:

«فَلَكُم ْ في اُسْوَة ؛ من الگوي شما هستم »

نهضت عاشورا، الهام گرفته از راه انبيا و مبارزات حق جويان تاريخ و در همان مسير است . در تاريخ اسلام نيز، بسياري از قيام هاي ضد ستم و نهضت هاي آزادي بخش ، با الهام از حركت عزت آفرين عاشورا شكل گرفت و به ثمر رسيد.

رهبر هندوستان مهاتما گاندي مي گويد:

«من زندگي امام حسين (ع)، آن شهيد بزرگ اسلام را به دقت خوانده ام و توجه كافي به صفحات كربلا نموده ام و بر من روشن شده است كه اگر هندوستان بخواهد يك كشور پيروز گردد، بايستي از سرمشق امام حسين (ع) پيروي كند».

رهبر پاكستان ، محمد علي جناح نيز گفته است :

«هيچ نمونه اي از شجاعت ، بهتر از آن كه امام حسين (ع) از لحاظ فداكاري و تهور نشان داد، در عالم پيدا نمي شود. به عقيده من تمام مسلمين بايد از سرمشق اين شهيدي كه خود را در سرزمين عراق قربان كرد، پيروي نمايند».

امام خميني (ره) در الگو و اسوه بودن عاشورا براي نهضت پانزده خرداد مي فرمايد:

«ملت عظيم الشأن ، در سالروز شوم اين فاجعه انفجارآميزي كه مصادف با پانزده خرداد 42 بود، با الهام از عاشورا آن قيام كوبنده را به بار آورد. اگر عاشورا و گرمي و شور انفجاري آن نبود، معلوم نبود چنين قيامي بدون سابقه و سازماندهي واقع مي شد. واقعه عظيم عاشورا از 61 هجري تا خرداد 42 و از آن قيام عالمي بقية الله ارواحنا لمقدمه الفداء در هر مقطع ، انقلاب ساز است ».

تأثير پذيري و الگوگيري حضرت امام خميني (ره) از نهضت عاشورا و شخص امام حسين (ع) و ستم ستيزي و ذلت ناپذيري او كاملاً روشن است . قيام عاشورا بر شكل گيري حركت هاي مردمي در سال 1357. تأثير مستقيم داشت . خصوصاً در مورد تبديل شدن عزاداري عاشورا و تاسوعاي آن سال به يك مانور بزرگ انقلابي ، كه موجب فرار طاغوت از كشور ايران شد و انقلاب اسلامي را به پيروزي نزديك تر نمود.

تأثير واقعه كربلا بر مقاومت مردم ايران در دوران هشت سال دفاع مقدس در جنگ تحميلي ، آن قدر زياد بود كه جوانان با ياد امام حسين (ع) و شعارهاي او با الگوگيري از ياران و فرزندان آن امام همام ، به ميدان مي رفتند و حماسه ها مي آفريدند و تا پاي جان مي ايستادند و شربت شيرين شهادت را مي نوشيدند. فرهنگ عاشورا، يكي از عوامل معنوي و فرهنگي تأثير گذار در پيروزي هشت سال دفاع مقدس است . در يك نمونه آماري از وصيت نامه شهيدان كه مورد تحقيق قرار گرفته ، 400 درصد به امام حسين (ع) استناد شده است . يعني در هر وصيت نامه به صورت ميانگين ، حداقل چهار بار يا اسم امام حسين (ع) برده شده يا كربلا يا عاشورا يا حضرت زينب (س) يا حضرت علي اكبر (ع) يا حضرت ابوالفضل (ع) و اقتدا كردن و الگو قرار دادن آن ها.

مقاومت رهبر معظم انقلاب و كارگزاران نظام در مقابل استكبار جهاني ، متأثّر از بُعدسياسي نهضت عاشورا و فرهنگ عاشورايي است . به طوري كه با وجود قدرتمندي دشمن هيچ هراسي به دل راه نمي دهند و مردانه و شجاعانه با شهامت تمام ايستاده اند.

مردم مقاوم لبنان به واسطه الگو قرار دادن امام حسين (ع) و فرهنگ عاشورايي توانستند اسرائيل را از خاك خود بيرون كنند. آنها با انجام 200 عمليات استشهادي دشمن را مجبور به عقب نشيني كردند. دكتر حسن رحيم پور ازغدي در جمع دانشجويان دانشگاه مشهد در اين رابطه مي گويد:

«جوانان فلسطيني و لبناني دفاع را از شما (ملت عاشورايي ايران ) آموختند. از شهرهاي فلسطين اشغالي ، اهل سنت براي تلويزيون المنار نامه مي نويسند اين حسين (ع) كه لبنان را آزاد كرد، مي شود فلسطين را هم آزاد كند، زيرا حزب الله لبنان با نام امام حسين (ع) عمليات استشهادي انجام مي دادند.»