بازگشت

شب عاشورا، شب نماز و مناجات


266 - نماز، محبوب حسين (ع)

نماز گزار بايد اسرار نماز را دوست باشد، دوست نماز باشد، نه نماز خوان باشد.

سيدالشهداء عليه السلام به ابالفضل عليه السلام فرمود: به اين قوم بگو امشب را كه شب عاشورا است به من مهلت بدهند براي اينكه خداي سبحان مي داند اني احب الصلوة له؛ [1] كه من نماز را براي رضاي خدا دوست دارم، نماز محبوب من است، من نماز را دوست دارم و مي خواهم از دوستم وداع كنم.

از امام سجاد عليه السلام بيان شده: اذا صليت صلوه مودع [2] وقتي نماز مي خوانيد مثل آن كسي باشيد كه مي خواهد نماز را وداع كند؛زيرا ممكن است اجل نگذارد به نماز بعدي برسيد.

با توجه به اين نكته كه ائمه صلي الله عليه وآله الگوهاي پايدار و مبين مي باشند توصيه هاي اينان در هميشه تاريخ اسلام چراغي فرا راه مسلمين خواهد بود تا در لحظات كاميابي و ناكامي شدت و صحت، سرا و ضرا، هماره خداوند را به ياد داشته و ختم تمامي امور و ناظر بر كليه اعمال بدانند. با عنايت به اين مسأله در مي يابيم كه چگونه است كه عابدترين عابدان عصر سلطه اموي حضرت امام حسين عليه السلام وقتي نماز مي خواند با آن همه مقامات معنوي چنان در پيشگاه ذات اقدس الهي حاضر مي گردد كه گويي اين آخرين نماز اوست.

267 - قرآن در شب عاشورا

حضرتش با قرآن آنچنان ريشه دار بود كه شب عاشورا با وجود آن غوغا ضمن خطبه كه به ياران ايراد فرمود از قرآن مجيد ياد نمود پس از اثنا و حمد بر خداوند چنين گفت: اللهم اني احمدك علي ان اكرمتنا بالنبوه و جعلت لنا اسماعا و ابصارا و افئده و علمتنا القران و فقهتنا في الدين فاجعلنا من الشاكرين.

حمد و سپاس خدايي را كه ما را نبوت پيامبر گرامي داشت و ما را خليفه عالم در دين نمود و قرآن را به ما تعليم داد، پس خدايا! ما را از شاكران قرار ده [3] .

268 - تمام شب در عبادت

در حديثي از امام سجاد عليه السلام آمده است: پدرم حسين عليه السلام نزد ياران خويش رفت و به ايشان دستور داد خيمه ها را نزديك هم بزنند و طناب هاي آنها را در هم داخل كنند و آنها را چنان نصب نمايند كه خود ميان آنها قرار گيرند تا با دشمنان از يك طرف رو به رو شوند و خيمه ها در پشت سر و سمت راست و چپ ايشان قرار داشته باشند كه از سه سمت ايشان را احاطه كرده باشد، جز آن سمت كه دشمن به نزد ايشان آيد، سپس ‍ خود آن حضرت به جاي خود بازگشت و همه شب را به نماز و دعا و استغفار آن شب را به پايان بردند و پس از مختصر استراحتي كه حضرت كرد نماز صبح را با اصحاب خويش به جماعت به جا آورد و بعد به تدارك و آماده سازي سپاه پرداخت. [4] .

269 - تا صبح در حال عبادت

ضحاك بن عبدالله مي گويد: شب عاشورا امام حسين عليه السلام و يارانش تا صبح در حال نماز و استغفار و دعا و زاري بودند. [5] .

270 - تلاوت قران حسيني

آن حضرت شبانگاهان و بامدادان تلاوت قرآن مي كرد، با اين وصف چنان شور و شوقي براي همنشيني با قرآن در سر داشت كه شب عاشورا، روياروي با دشمن تجاوز كار را به دلايلي به تأخير افكند؛كه نخستين آنها تلاوت قران بود و در پرتو تلاوت قرآن و نيايش شبانگاهي او و اردوگاه توحيدش بود كه سي نفر از اردوگاه دشمن را به هدايت و نجات را از گمراهي بازيافتند و با ترك صفوف دشمن به صف رهروان راه نور پيوستند و تا شهادت در راه خدا، جانفشاني كردند. [6] .

روز عاشورا، آن حضرت در شرايط خاصي به تلاوت قرآن پرداخت كه يك مورد آن، لحظات رويارويي فرزندش با دشمن بود و تلاوت قرآنش نه تنها تا آخرين لحظات ادامه يافت؛بلكه به هنگامي كه سر مقدسش بر فراز نيزه بود نيز سوره كهف را تلاوت مي كرد. [7] .

271 - دعاي شب عاشورا

يكي از دلايل به تأخير افكندن پيكار با دشمن، يافتن فرصت ديگري براي راز و نياز و مناجات و نيايش با خدا در شب عاشورا بود. به همين جهت پس از پاسي از شب به دعا مشغول شد و تا صبحگاه در حال نيايش بود و دعاي شبانگاهي اش به اين دعاي صبحگاهي پيوند خورد كه فرمود:

اللهم انت ثقتي في كل كرب و رجائي في كل شده و انت لي في كل امر نزل بي و عده، كم من كرب يضعف عنه الفواد و تقل فيه الحليه و يخذل فيه الصديق و يشمت فيه العدو، انزلته بك و شكوته اليك رغبه مني اليك عمن سوال ففرجته...

بار پروردگار! تو در تمام غم و اندوه پناهگاه و در هر رخداد سخت و ناگوار مايه اميد و در هر حادثه پناه و سلاح من هستي. چه بسيار غم هايي كه دل هاي در برابر آن ناتوان و راه چاره در برطرف ساختن آن، مسدود مي گردد. دوستان و دشمنان، زبان به سرزنش و شماتت مي گشايند، كه من همه را به بارگاه تو آوردم و به تو شكايت كرده و از ديگران قطع اميد نمودم و تنها تو بودي كه به داد من رسيدي و اين غم هاي كمر شكن را بر طرف ساختي و مرا از امواج سهمگين بلا، رهانيدي [8] .

272 - اذان گفتن امام در صبح عاشورا

صبح عاشورا حضرت امام حسين عليه السلام خود اذان و اقامه گفته و نماز صبح را با اصحابشان خواندند.

قابل توجه است كه امام حسين در صبح روز عاشورا آخرين روز عمرش ‍ اقتدا به پدر بزرگوار خود كرده و همانگونه كه اميرالمؤمنين عليه السلام در صبح نوزدهم ماه مبارك رمضان خود اذان گفتند امام حسين عليه السلام هم در صبح عاشورا با داشتن مؤذن مخصوص خودشان اذان گفتند. [9] .


پاورقي

[1] مقتل الحسن، مقرم، ص 256.

[2] شيخ صدوق، ص 44.

[3] مستدرک الوسائل، ج 7، ص 564.

[4] زندگاني امام حسين عليه السلام، رسولي محلاتي، 398.

[5] نفس المهموم، ص 104.

[6] بحارالانوار، ج 44، ص 394.

[7] بحارالانوار ج 45، ص 121ت و 188.

[8] ويژگيهاي امام حسين عليه السلام، ص 138.

[9] اذان نغمه آسماني، 88.