در مدت دوران پيش از امامت نيز اين گونه نبود كه حضرت از امور اجتماعي و جريان هاي سياسي منزوي باشد. بلكه در طول دوران جواني و نيز ميان سالي كه هم زمان با خلافت خلفا و نيز امامت علي بن ابي طالب عليه السلام و برادرش حسن مجتبي عليه السلام بود، همواره با پيروزي از امام خويش نقش محوري در مسايل اجتماعي و حتي نظامي ايفا مي نمود.

در جريان هاي زمان خلفا حتي در جنگ ها كه با مشاوره علي عليه السلام شكل مي گرفت، امام حسين همانند برادرش امام حسن سردار و فرمانده سپاه بود. [1]

در جريان انقلاب مردم مسلمان عليه عثمان نقش محوري در حراست از اسلام و جلوگيري از فتنه، علي و اولاد علي ايفا نمودند و حتي حسن و حسين نگهبآنان خانه عثمانيه گماشته شدند و در اين جريان مجروح شدند. [2]

و در هنگام حكومت داري علي عليه السلام از سرداران سپاه علي در جنگ جمل و جنگ صفين حسن و حسين بودند كه جان خويش را سپر حراست از دين قرار داده بودند. حتي در جنگ صفين تا ان مقدار به خطر نزديك بودند كه امام علي عليه السلام در حفظ و حراست آنان فرياد كشيد كه اين جوان را دريابيد تا دودمان رسول الله (ص) با شهادت آنان پايان نيابد. املكوني عني هذا الغلام لا يهدي فانني انفس بهذبن يعني الحسن و الحسين لئلا ينقطع بهما نسل رسول الله عليه السلام. [3] هر دو سردار در جبهه مي خروشيدند گر چه روي كرد سخن حضرت به امام حسن عليه السلام است.

اين تحليل كوتاه موضع گيري امام حسين عليه السلام در برابر جريان هاي اجتماعي به ويژه حزب عثمانيه مي باشد. با توضيح اين نكته مي پردازيم به موضع گيري هاي امام در رابطه با حزب عثمانيه در دوران بعد از معاويه كه بزرگترين چالشگري و انقلاب فراگير را عليه اين حزب پديدار ساخت.

اين محور كه هدف اصلي اين نوشتار را شكل مي دهد در سه بخش؛ زمينه هاي نهضت، اهداف و مراحل نهضت، نتيجه ها و پيام هاي نهضت، تحقيق و تحليل خواهد شد. بعون الله تبارك و تعالي.