يكي از علل و يا مهم ترين علت شهادت امام حسين و يا مهم ترين علت گرويدن مردم به امويان جهالت مردم بود. از طرفي هم مي دانيم امام حسين با يزيد مبارزه نميكرد، او بالاتر از اين بود كه هدفش شخص و فرد باشد، هدف او اصولي و كلي بود. در حقيقت امام حسين با ظلم مبارزه مي كرد و با جهل، چنانكه در زيارت به ما تلقين و تعليم كرده اند كه هدف اين مبارزه از بين بردن جهل و گمراهي است، چنانكه در زيارت اربعين است: و بذل مخجته فيك ليستنقذ عبادك من الجهاله و حيره الضلاله

اكنون توضيح مي دهم كه مقصود از جهالت مردم اين نبود كه چون مردم بي سواد بودند و درس نخوانده بودند مرتكب چنين عملي شدند و اگر درس ‍ خوانده و تحصيل كرده مي بودند نمي كردند.

نه، در اصطلاح دين، جهالت بيشتر در مقابل عقل گفته مي شود و مقصود آن تنبه عقلي است كه مردم بايد داشته باشند. و به عبارت ديگر قوه تجزيه و تحليل قضاياي مشهود و تطبيق كليات بر جزئيات است و اين چندان ربطي به سواد و بي سوادي ندارد. علم، حفظ و ضبط كليات است و عقل قوه تحليل است. [1] .