بازگشت

انديشه سازي


امام حسين عليه السلام نه تنها انفاق و خدمت گزاري را در جامعه آن روز به نحو احسن و اعلي انجام مي داد بلكه تلاش داشت انديشه عالي و ديدگاه بلند خويش را درباره خدمت رساني به جامعه اسلامي القاء نمايد. براي تحقق همين امر است كه فرمودند: «اي مردم! با ارزشهاي والاي اخلاقي زندگي كنيد و براي به دست آوردن سرمايه هاي سعادت شتاب كنيد، كار خوبي را كه براي آن شتاب نكرديد به حساب نياوريد، ستايش را با كمك كردن به ديگران به دست آوريد، با كوتاهي كردن سرزنشها را به جان نخريد، اگر نيكي به كسي روا داشتيد و آن شخص قدرداني نكرد نگران نباشيد؛ زيرا خداوند او را مجازات خواهد كرد، و خدا بهترين پاداش دهنده و بهترين هديه دهنده است.» آن گاه فرمودند: «وَاعْلَمُوا اَنَّ حَوائِجَ النّاسِ اِلَيْكُمْ مِنْ نِعَمِ اللّه ِ عَلَيْكُمْ فَلا تَمُلُّوا النِّعَمَ فَتَحُورَ نِقَما؛ [1] بدانيد نيازهاي مردم به سوي شما، از نعمتهاي پروردگار براي شما است؛ پس نعمتها را [پس نزنيد و] از دست ندهيد كه دچار عذاب الهي مي شويد.»

امام حسين عليه السلام در ادامه همان حديث باز به انديشه سازي مي پردازد و مي فرمايد: «اَيُّها النّاسُ مَنْ جادَ سادَ وَ مَنْ بَخِلَ رَذِلَ وَاِنَّ اَجْوَدَ النّاسِ مَنْ اَعْطي مَنْ لايَرْجُوا؛ [2] اي مردم! هر كس بخشش كند، سروري كند و هر كس بخل ورزد، پستي كرده است، و همانا بخشنده ترين مردم كسي است كه به انساني كمك كند كه [به او] اميدي نداشته باشد.»

همچنين آن حضرت درباره پاداش و پي آمد خدمت گزاري فرمودند: «مَنْ سَعي في حاجَةِ اَخيهِ الْمُؤمِنِ فَكَاَنَّما عَبَدَاللّه َ تِسْعَةَ الافِ سَنَةٍ صائِما نَهارَهُ قائِما لَيْلَهُ؛ [3] كسي كه براي برطرف كردن نياز برادر مؤمنش تلاش كند، گويا خدا را نُه هزار سال عبادت كرده است كه روزهايش را روزه دار و شبهايش را بيدار بوده است.»

چنان كه در روايت ديگري فرمود: «اِنّ الْمَسْأَلَة لاتَحِلُّ اِلاّ في اِحْدي ثَلاثٍ دَمٌ مُفْجعٌ اَوْدَيْنٌ مُقْرِحٌ اَوْ فَقْرٌ عُدْقِعٌ؛ [4] كمك خواستن از ديگران حلال نيست مگر در سه مورد:

1. [پرداخت] خون بها، 2. دين و قرض كمرشكن، و 3. فقر ذلّت بار.»


پاورقي

[1] کشف‏الغمة، ج2، ص29؛ بحارالانوار، ج78، ص121، حديث 4؛ اعيان‏الشيعه، ج1، ص620؛ فرهنگ سخنان امام حسين عليه‏السلام (همان)، ص82، حديث 32.

[2] کشف‏الغمه، ج2، ص29؛ فرهنگ سخنان امام حسين عليه‏السلام (همان) ص82.

[3] بحارالانوار، ج74، ص315، حديث 73؛ فرهنگ سخنان امام حسين عليه‏السلام، ص84، حديث 33.

[4] موسوعة کلمات‏الامام الحسين عليه‏السلام، ص759 ـ 760.