چرا زينب حادثه كربلا را زيبا خوانده است
در پاسخ اين سؤال ممكن است مسائل مختلف و متعددي قابل طرح باشد ليكن به اختصار بايد گفت:
اولا: وقتي از حضرت زينب سؤال شد: كار خدا را با برادر و اهل بيت خود چگونه ديدي؟
در پاسخ فرمود:«ما رأيت الا جميلا». [1] پس حضرت زينب درباره ي كار خداوند
فرمود: من از خدا جز زيبايي نديدم.
ثانيا: حضرت زينب انسان كامل بود و از منظر انسان كامل همه چيز - حتي كشته شدن و اسارت - زيبا و دل انگيز است، به همين دليل قرآن خطاب به پيامبر فرمود:(قل هل تربصون بنا الا احدي الحسنيين) [2] چون واژه«حسن»به مفهوم زيبايي است، پس قرآن كريم سفارش كرده است كه انسان كامل خود و پيروانش بايد به دشمنان بفهمانند كه رنج و سختي در راه خدا همانند آسايش و راحتي براي مؤمنان زيبا و دل پسند و نيكو است، بنابراين اگر حضرت زينب فرمود: ما جز زيبايي نديديم، در واقع متأثر از اين فرهنگ و آموزه ي قرآن است كه هر نوع رنج و زحمت حتي كشته شدن و اسارت را در راه تأمين رضاي خداوند زيبا تلقي كند، و خود را به گونه اي در راه رضاي حضرت دوست، آماده ي حوادث تلخ و شيرين نمايد كه هر چه او مي خواهد و مي پسندد، همان را بخواهد و بپسندد:
يكي درد و يكي درمان پسندد
يكي وصل و يكي هجران پسندد
من از درمان و درد و وصل و هجران
پسندم آن چه را جانان پسندد [3] .
اين شعر نغز در واقع پيام جمله ي«ما رأيت الا جميلا»و امثال آن را تداعي مي كند كه در كلمات پيشوايان دين پرفروغ تجلي كرده و در فراز نوراني كلام حضرت زينب دل انگيز جلوه نموده است.
ثالثا: جاي ترديد نيست كه حادثه كربلا دو چهره دارد: يكي زشتي، وحشت، ظلمت، ستم گري، و قساوت و بي رحمي است و چهره ديگر آن، زيبا، دل انگيز و جان فزا و پرنشاط است. پس وقتي زينب با سؤال حاكم ستم گر كوفه(عبيدالله بن زياد) مواجه شد براي آن كه غرور او را بشكند و پندار پيروزي را در دل او درهم
بكوبد همه ي تلخي ها و رنج هايي كه در كربلا و مسير راه اسارت براي او پيش آمده بود ناديده گرفت، و از جنبه ديگر آن حادثه كه سراسر زيبايي و تجلي كرامت هاي انساني بود سخن گفت، تا هم به دشمن پاسخ كوبنده داده باشد، و هم جهانيان و آيندگان را به آموزه هاي الهي نهضت حسيني توجه دهد و اعلام كند كه حادثه كربلا را تنها از جنبه ي يزيدي آن ننگرند بلكه تجلي كرامت هاي متعالي انسان هاي عاشق و حسيني را نيز در آن تابلو خونين ببينند و از آموزه هاي آن نهضت جاودان كرامت انساني و الهي بياموزند.
پاورقي
[1] ابنطاووس، لهوف ص 162.
[2] توبه(9) آيه 51: اي پيامبر بگو آيا براي ما جز يکي از دو نيکي را انتظار ميبريد؟.
[3] بابا طاهر عريان، ديوان دوبيتيها، ص 33.