در اين نماز نيايش و حماسه، عشق عرفاني و عبادت با عشق حماسي و جهاد با هم پيوند خورده و نه تنها نماز خوانده شده بلكه اقامه شده است، لذا برخي از بزرگان معاصر مي گويند:

اين نماز سه خصوصيت داشت: جماعت، اول وقت، علني بودن. با اين كه امام حسين مي توانست اين نماز را به صورت انفرادي و اندكي ديرتر و در خيمه بخواند، ولي چنين نكرد. لذا در غالب زيارت هاي آن حضرت آمده: اشهد انك قد اقمت الصلوة. چون اقامه ي نماز غير از خواندن نماز است، خيلي از افراد نماز مي خوانند اما اقامه نماز در جامعه توفيقي است كه رفيق هر كس نمي شود و در قرآن تعبير اقامه نماز آمده نه قرائت آن:(يقيمون الصلوه) يا فرمود:(و أقيموا الصلوة) و مانند آن. [1] .


بنابراين نماز ظهر عاشورا تبلور كامل اقامه نماز بوده و در واقع فرهنگ عبادت و اقامه نماز را بر زيباترين تابلو به تصوير كشيده و بر بزرگ راه معنويت و بندگي نصب كرده است و چه دل انگيز و پرمعناست كه اين فرهنگ حسيني هر ساله در ظهر عاشورا توسط عزاداران سالار عشق در صفوف به هم فشرده و ميليوني در خيابان ها و در معرض ديد عمومي باشكوه و پرحرارت و شورآفرين در سراسر جهان تشيع به اجرا درآمده و پيام شهيدان عاشورا براي هميشه زنده نگاه داشته شود. به خصوص آن كه از دقت در ويژگي هاي ياد شده و امثال آن در نماز ظهر عاشورا به روشني به دست مي آيد كه قيام خونين امام حسين عليه السلام براي بقاي روح عبوديت و بندگي خدا بوده است، و نماز زيباترين نمودار بندگي و كامل ترين روش اظهار عبوديت در پيشگاه خداوند و جامع ترين عبادت محسوب مي شود. لذا بزرگان اهل معنا گفته اند:

نماز عبادت جمعي و جامع است، زيرا كه خاصيت زكات، حج، جهاد، صوم و غير آنها را داراست. اما زكات است از آن جهت كه محك محبت، و گذشتن از ملك خود در راه دوست و فناي خويش در هستي اوست، اين اثر آن گاه در نماز ظاهر مي شود كه فراز(مالك يوم الدين) با قلب تصديق شود. اما صوم است به جهت آن كه همه مفطرات روزه در نماز حرام و به علاوه، روزه از مخلوق نيز در نماز لازم است. اما حج است براي اين كه گذشته از توجه به سوي كعبه ظاهري توجه كعبه حقيقي كه قلب در عالم وجود انسان است و منزله بيت المعمور تلقي مي شود تحقق پيدا مي كند. اما جهاد است، چون در نماز با نفس اماره جهاد مي شود كه جهاد اكبر است و بدين ترتيب آثار و خواص ساير عبادت ها نيز در نماز به نحوي وجود دارد. [2] .


به همين جهت نماز در معارف اهل بيت محك تشيع دانسته شده و امام صادق عليه السلام فرمود:

امتحنوا شيعتنا عند مواقيت الصلاة محافظتهم عليها [3] .

شيعيان ما را هنگام فرارسيدن نماز امتحان كنيد و ببينيد كه چگونه با عشق و محبت نماز را در وقت خود به جا مي آورند.