علل متعددي، در نهضت خونين كربلا نقش داشته اند كه بعضي از آنها فقهي، كلامي و مانند آن بوده است كه بايد از منظر فقه و كلام بررسي شوند؛ حتي بعضي از آن


عوامل جنبه ي فلسفي دارد يعني مربوط به يك سلسله امور در نظام آفرينش و زندگي اجتماعي بشر و مانند آن است و بايد از نظر فلسفي مورد توجه قرار گيرد. بي ترديد نقش و تأثير اين گونه امور در ايجاد نهضت حسيني چشم گير بوده است و بايستي قيام امام حسين عليه السلام از ديدگاه هاي مذكور بررسي شده و تحقيق همه جانبه اي در اين باره صورت گيرد، اما آن چه در اين تحقيق اشاره مي شود، جنبه ي عرفاني نهضت حسيني است، كه در ميان علل متعدد رخداد كربلا عنصر عشق، نقش اول و اساسي داشته است. از باب تمثيل اگر قيام امام حسين عليه السلام را به يك انسان تشبيه كنيم، عشق به منزله ي قلب است. لذا اساس قيام حسيني را عشق وصف ناپذير سالار شهيدان به خدا و احياي دين اسلام بوده است، كه اين مسئله در چند محور طرح و بازگو مي شود: