بازگشت

بصيرت حسيني از نگاه ولايت و امامت او


گرچه اين موضوع همانند دو مسئله ي قبل از جنبه هاي مختلف كلامي، فلسفي و عرفاني و روايي قابل طرح و تحليل است، اما به تناسب بحث به طور خلاصه اشاره مي شود كه گذشته از مسائل ديگر، حضرت امام حسين عليه السلام به لحاظ برخورداري از مقام ولايت و امامت، از تمام پيش آمدها و جزئيات حوادث و نتايج قيام خود آگاه بوده و از پس پرده غيب كاملا اطلاع داشته است، زيرا به دلايل مختلف عقلي و نقلي و عرفاني انسان كامل داراي علم غيب است و هيچ چيز نمي تواند از نفوذ ديد او ممانعت كند، البته در قرآن كريم آياتي است كه علم غيب را مخصوص خداي سبحان مي داند، از استثنايي كه در آيه مباركه(عالم الغيب فلا يظهر علي غيبه أحدا الا من ارتضي


من رسول) [1] هست معلوم مي شود كه اختصاص علم غيب به خداوند، بدين معناست كه غير از حق سبحانه كسي مستقلا و بالذات از غيب آگاهي ندارد، ولي ممكن است انسان كامل كه مظهر همه اسما و صفات خداوند است از راه تعليم الهي و مانند آن به همه امور هستي اشراف داشته و از آن آگاه باشد، لذا مفسر حكيم علامه طباطبائي در اين زمينه مي گويد:

امام به حقايق جهان هستي در هرگونه شرايطي [كه] وجود داشته باشد به اذن خدا واقف است، اعم از آنهايي كه تحت حس قرار دارد و آنهايي كه بيرون از دايره حس مي باشند، مانند موجودات آسماني و حوادث گذشته و وقايع آينده. دليل اين مطب از راه نقل روايات متواتره اي كه در جوامع روايي وجود دارد، به حد و حصر نمي آيد، [به دست مي آيد] . امام از راه موهبت الهي نه از راه اكتساب به همه چيز واقف و از همه چيز آگاه است و هرچه را بخواهد به اذن خدا به ادني توجهي مي داند. از راه عقل، براهيني است كه به موجب آنها امام عليه السلام به حسب مقام نورانيت خود كامل ترين انسان عصر خود و مظهر تام اسماء و صفات خدايي و بالفعل به همه چيز عالم و به هر واقعه شخصي آشنا است و به حسب وجود عنصري خود به هر سوي توجه كند براي وي حقايق روشن مي شود. [2] .

بر اساس اين مبنا نيز معلوم مي شود كه امام حسين عليه السلام از پي آمد قيامش كاملا آگاه است. لذا يكي از بزرگان اهل عرفان در كلام نغزي به طور مبسوط سروده است:



عين ذات نقطه را خط مظهر است

پس امام آن مظهر مستظهر است



در مقام علم او اشياء تمام

حاضرند و فيض يابند از امام



مرتضي زان گفت علم الله منم

هست اشيا غرق علم روشنم [3] .






هيچ پنهان نيست از علم علي

زان كه علمم علم حق است اي ولي



دان ولي را صاحب علم بسيط

بر بسيط و بر مركب بل محيط



هرچه غير از ذات حق در تحت اوست

رشحي از بحر وجود بحت اوست



اين خبر صدق است اما اي پسر

تو ز سر اين كلامي بي خبر [4] .




پاورقي

[1] جن (72) آيه 26.

[2] علامه طباطبائي، معنويت تشيع، ص 213.

[3] صدوق، التوحيد، باب 22، حديث 1، ص 160.

[4] صفي علي شاه، زبدة الاسرار، ص 286 - 283.