بازگشت

پيشگفتار


روش نگارنده اين بوده است كه در مناسبت ها و رخدادها، به خواندن آنچه ويژه ي آن مناسبت و رخداد است بپردازم، تا روند و چون و چند آن را بشناسم. اين كار را هم بخاطر دانش اندوزي و هم به اميد گزارد حق خدمات ديني و تراثي ام مي كنم كه مايه ي مباهات منست.

بر همين اساس در نخستين روز ماه محرم الحرام سال 1415 ه. ق، خواندن بخش ويژه ي سرگذشت امام سبط شهيد، سرورمان ابوعبدالله حسين بن علي بن ابي طالب - عليهم السلام - را، از كتاب تاريخ دمشق، تاليف حافظ و مورخ دمشقي، علي بن حسن بن هبة الله، معروف به ابن عساكر (571 - 499)، آغاز كردم.

اين كتار سرشارست از روايتي كه ابن عساكر آنها را از گويندگانشان نقل كرده؛ اين مرد به فراخي دانش و چيره دستي در اين فن نامبردارست، و اين، كتاب او را سزامند هرگونه عنايت و اهتمام مي سازد.

احاديث اين سرگذشت - بنا بر شماره گذاري مصحح كتاب - نزديك به 400 حديث است كه مربوط مي شود به امام حسين - عليه السلام - و شؤون حيات ايشان: ويژگيها و سيرت آن بزرگوار، پيش از كربلا، در كربلا و پس از آن.

تاريخ دمشق - مانند ديگر نگارشهاي كهن - بر اسلوب اسناد متكي است؛ اسانيد فراواني مي آورد و به برشمردن و تكرار آنها مي پردازد. اين امر در پهنه ي نقد و ارزيابي تراث اهميت و ضرورت ويژه اي دارد، ليك مراجعه و استفاده از آن را جز براي عالمان و متخصصان مشقت آور مي كند، زيرا چنين اسلوب تراثيي را ثقيل مي يابند، و از اين رو، نه چنين كتابهايي را تهيه مي كنند و نه تن به مطالعه و بهره وري از آن مي دهند. بر من گران آمد كه اين كتاب، و ثروت حديثي و علمي مندرج در آن، از دست و دسترس بيشترينه ي


دوستداران معرفت بدور باشد...؛ زين رو، به استخراج احاديث از اين كتاب كلان دست يازيدم و آنها را به شكلي تنظيم نمودم كه عموم خوانندگان را خوش افتد.

براي سهولت بيشتر و افزايش رغبت خواننده در پيگيري مطالب، هر حديث را در چارچوبي معين قرار دادم و ابعاد مورد نظر - و حتي غير مورد نظر - در ماحصل حديث را كه فهم نص از جنبه هاي لغوي، تاريخي، عقيدتي و روش شناختي بازبسته بدان است، روشن سازد، و از اين رهگذر، نص، جامد و مبهم و بدور از قرائن حاليه يا مقاليه، رجاي نماند؛ قرائني كه در فضاي صدور نص يا فضاهاي ديگر، موجود بوده، و با نص و مدلول آن پيوندي استوار دارند؛ زين رو، ياد كردشان براي توضيح و فهم نص لازمست و ضرور.

مقيد بوده ام كه جز از تاريخ ابن عساكر نقل نكنم، مگر در پاره اي از امور كه در آنها اساسا بر نوشتارهاي پيشين خودم، بويژه آنچه در پيوند با امام حسين - عليه السلام - بوده، تكيه كرده ام.

با آنكه كار كوچكي كرده ام، اميد بزرگي به خدا بسته ام: اميد كه اين كار را به نيكوئي از من بپذيرد، مرا از اهليت شفاعت حسين - عليه السلام - در روز ورود بهره مند سازد، و در پايگاهي نيكو استوار بدارد، با حسين و اصحاب حسين، آنان كه خون خود را در پاي حسين ريختند - عليه السلام.

محرم الحرام سال 1415 ه. ق

سيد محمدرضا حسيني جلالي