بازگشت

محرم در هند


«اوده » (oudh) در قرن 18 و 19 ميلادي ، بخش بزرگي از منطقه «اوتارپرداش » هند بوده است . اين استان به دست شيعياني كه در سال 1707 م . از خراسان به هند مهاجرت كرده بودند، اداره مي شده است . مراسم محرم و عاشورا در اين منطقه با احترام برگزار مي شده و سنّيان و حتي هندوها نيز در آن شركت مي كرده اند و اين روزها را تعطيل رسمي اعلام كرده بودند.

بزرگ ترين جمعيت تشيّع در جهان ، در شبه قارّه هند و پاكستان است كه تعداد شيعيان هند دو برابر شيعيان ايران است .

مضامين شيعي در ادب اردو كه در معماري امام باره ها به كار رفته است ، به چشم مي خورد در شهر لكنهو، با وجود نفوذ بريتانيا، فرهنگ غني شيعه ادامه يافت و در مدرسه «الواعظين » به تربيت مربّيان و مبلغان شيعه مي پرداخت .

گردهمايي شيعيان در سال 1325 ه ق . (1907 م .) تأسيس دانشكده اي شيعي رادر آن جا به دنبال داشت و در دانشكده M.A.O كه سيد احمدخان در منطقه «عليگره » بنا كرد فرهنگ و علوم شيعه تدريس مي شد.

شيعيان هند در ماه محرّم هر سال ، مراسم با عظمتي در بزرگداشت عزّت و افتخارحسيني برپا مي كنند. در اين مراسم به سخنراني و بيان وقايع كربلا با نثر و نظم مي پردازند و متعاقب آن مراسم سينه زني اجرا مي شود و آرامگاه كوچكي به نام «تعزيه » و عَلَم هايي كه معروف به بيرق حضرت ابوالفضل است ، در اماكن متبرّك خود به نام «امام باره » نگه داري مي كنند و در روز عاشورا، طي مراسمي ، دسته جمعي بيرون مي آورند (نظير مراسم حمل نخل كه در يزد، جنوب خراسان و بعضي از شهرهاي اصفهان ، مثل شهر علويجه و ديگر شهرهاي ايران ).

شور مصيبت امام حسين (ع) تأثير روحي فوق العاده اي بر زنان آن ديار باقي مي گذارد. به طوري كه النگوهاي خود را مي شكنند، سر خود را شانه نمي زنند، جواهرات برخويشتن نمي آويزند و از پوشيدني هايي به رنگ روشن خودداري مي كنند. اين سوگواري ها گاهي تا اربعين امام حسين (ع) ادامه مي يابد.

مراسم عاشورا، اهل سنّت هند را تحت تأثير قرار داده و موجب تقرب آنان به شيعه گشته است ، به طوري كه عقيده تفضيله (برتري امام علي (ع) و فرزندانش بر ساير خلفا) ازسوي بسياري از نخبگان سنّي پذيرفته شده و از بني اميّه تبري مي جويند.

با تكامل فكري مسلمانان ـ اعم از شيعه و سنّي ـ در هندوستان ، آنها روز به روز بيشتر به ضرورت اتحاد ميان خود توجه دارند.

در برخي از شهرهاي هندوستان مثل شهر «لكنهو» بناهاي چشم گيري وجود دارد كه مربوط به پيشوايان شيعه ، به خصوص شهداي كربلا است و به شكل ها و اندازه هاي مختلف ساخته اند. برخي از اين «امام باره ها» و «تعزيه ها» با «ني » و برخي به چوب و غيره ساخته اند كه روي چرخ حمل مي شوند و در پايان مراسم عزاداري محرّم اين ها را در آب فرو مي برند و اين قضيه تأثيرپذيري از مذهب هندوها است .