بازگشت

عاشورا و محرم در مصر


بعد از سقوط بني اميه و ظهور دولت بني عباس ، دعوت فرزندان حسن بن علي (ع) در مصر آشكار مي شود. اولين علوي كه پا به مصر گذاشت ، علي بن محمد بن عبدالله بود و بسياري از مردم مصر با وي بيعت كردند. تشيّع در مصر هواداران بسياري داشت ؛ تا اين كه متوكل عباسي به سبب ترس از قيام و نهضت علويّون دستور تبعيد خاندان ابوطالب را از مصر به عراق در سال 236 ق . صادر كرد. همين سياست را مستنصرو مستعين نيز دنبال كردند.

در سال 252 ق . انقلابي شيعي به رهبري «جابر بن وليد مدلجي » در اسكندريه برپا گرديد و جمع بسياري به وي پيوستند و موفق به شكست عباسيان شدند.

در سال 255 ق . يكي از نوادگان امام حسين (ع) به نام «بغاالاكبر» قيامي راهدايت مي كرد كه ما بين اسكندريه و برقه در مصر و در عهد حكومت «ابن طولون » بود.ولي وي در قيام شكست خورد و به شهادت رسيد. متعاقب اين قيام ، «ابن صوفي علوي »در الصعيد به پاخاست و موفق به شكست سپاه ابن طولون شد. اين نهضت روز به روز گرم تر شد، تا سال 1350 ق . به اوج خود رسيد. در عاشوراي سال 1350 ق . در كنار قبر «كلثوم علويه » بين حكومت وقت و جمعي از مردم درگيري پيش آمد. اين مقابله به سبب عزاداري براي امام حسين (ع) بود. از آن هنگام به بعد، مأموران حكومتي به هر يك از رعايا كه مي رسيدند، مي پرسيدند: دايي ات كيست ؟ اگر نمي گفت معاويه ، او را تازيانه مي زدند. سپس رايج كردند كه معاويه دايي علي (ع) است .

بعد از سقوط «اخشيدين » و ورود فاطميان به مصر، مذهب تشيّع در اين كشور منتشر شد و «حي علي خير العمل » به اذان افزوده شد و علناً روي گل دسته هاي مساجد به صداي بلند به گوش مردم مي رسيد.

شيعيان شعارهاي خود را آشكارا اعلام مي كردند، صلوات بر پيامبر (ص) واهل بيت (ع) او؛ يعني علي (ع)، امام حسن ، امام حسين (ع) و حضرت زهرا (س) بدون ترس ، مي گفتند.

قاضي محمد بن نعمان در سال 380 تدريس علوم اهل بيت (ع) را رونق داد.

مهم ترين مناسبت ها در دوره فاطميان ، محرم و عاشورا، ميلاد رسول مكرم (ص) عيد فطر، عيد قربان ، نيمه شعبان ، ميلاد امام علي (ع) و امام حسن (ع)، امام حسين (ع) و حضرت زهرا (س)، عيد غدير و عيد نوروز بود. كه روز عاشورا بازارها در مصر تعطيل مي شدو دسته اي عزاداري بر پا بود. بعد از سقوط فاطميان در مصر، فقط ميلاد فرخنده امام حسين (ع) تا به امروز هم چنان پا برجاست كه همراه با برقراري جشن هاي رسمي و باشكوه طي چند روز برگزار مي شود.

صوفيان مصر شب نيمه شعبان و ماه مبارك رمضان را هم چنان جشن مي گيرند.

يكي از نويسندگان درباره عزت و افتخار حسيني در مصر و در سال 396 ق . مي نويسد:

«در اين سال طبق معمول هر ساله ، بازارها تعطيل بود و مدّاحان به مسجد جامع الازهر مي رفتند و به نوحه خواني مي پرداختند. آن گاه سران كشور مصر از مسجد جامع به مشهد حسيني (حرم رأس الحسين (ع)) مي رفتند و وزيران و قضات در رأس مجلس مي نشستند و مدّاحان و شاعران ، يكي پس از ديگري براي اهل بيت (ع) مرثيه سرايي كردند و در پايان مراسم همه مردم را اطعام مي دادند.»