بازگشت

هدف متعالي در حماسه عاشورا


بعضي وقت ها به انگيزه نيز «هدف » اطلاق مي شود، ولي مراد از «هدف » در اين جا «مرام » و «مقصود»ي است كه در نهايت ، نهضتي و يا مكتبي بدان نائل مي آيد. از اين جهت «نفس هدف » و «شيوه هدف » نقش اساسي را در جاودانگي جريان و عملكرد دارد.

بسياري از اهداف سرشت نيك و انساني دارند، شعارهايي را كه برمي گزينند نيز انساني است و رهايي انسان را از يوغ اسارت و استبداد نويد مي دهد، ولي شيوه هاي عملكردشان خود فاجعه هاي بزرگ را براي انسان آفريده است ؛ مثلاً ماركسيسم كه به حمايت از قشر مظلوم و زحمتكش دهقان و كارگر برخاست و ايدئولوژي مكتب خود را در حمايت از پرولتاريا قرار داد، اهداف انساني و شعارهاي انساني داشت .

اما، آيا تصفيه هاي خونين و قتل عام هاي اوايل پيروزي انقلاب اكتبر 1917 و جنايات هولناك استالين ، با چنين اهداف سازگاري و هم خواني داشت ؟ ايجاد ديكتاتوري هاي سرخ در كشورهاي بلوك شرق با زور نيزه و چكمه و اشغال افغانستان و كشتن نزديك به يك ميليون نفر، با كدام اهداف انساني و شعارهاي انساني مطابقت دارد؟

نهضت فمنيسم ، كه از حقوق زنان و آزادي آنان دفاع مي كرد، شعارهاي نويد بخش را براي به دست آوردن حقوق زنان در محل كارشان و نيز در خانواده و حضور و سهم گيري مساوي آنان با مردان در جامعه و مقام هاي اجتماعي را سر مي داد، امروز چه دستاوردي براي زنان دنيا به ارمغان آورده است ؟ نتيجه اين همه تلاش در طول اين مدت ، اين شد كه زن غربي ، زن فمنيستي تبديل به كالاي بازاري شده است كه هويت و شرافت و عفت انساني خود را به دست تندبادهاي هوس سپرده . خود تبديل به كالا و متاع بازار گرديده و فقط وسيله لذت و استفاده جويي مردان در بازار مكاره شده است .

بدين جهت در بسياري از نهضت ها، قيام ها و مكتب ها ممكن است ، شعارها انساني باشد، اما عملكردها غير انساني . نيز ممكن است هدف ها انساني باشد، اما در مسير مبارزه به مسيري منتهي شود كه نتيجه و دستاورد مصيبت بار و غمبار داشته باشد.

بنابراين ، سلامت هدف در گرو استراتژي صحيح ، و استراتژي صحيح ، در گرو عملكرد صحيح تا رسيدن به مقصود است و در پيچ و خم همين خط سير است كه هدف ها و مكتب هاي انساني انگشت شمار مي گردد.

در كنار اينها مكتب هايي هستند كه به تعالي انسان بالاتر از جهان مادي مي انديشد، چنين مكاتبي توحيدي و الهي است كه مكتب و هدف حسين (ع) جزء مكاتب و اهداف توحيدي و الهي به شمار مي رود. امام حسين (ع) براي رسيدن به هدف ، دو شعار و يا دو روش را انتخاب كرد كه عبارت بود از: مبارزه با طاغوت و اصلاح امت جدش .