امروز بيشتر از گذشته ، مادر به عنوان مؤثرترين عامل تربيتي فرزندان ، مطرح است ، چه اين كه ساختار هويت افراد وابسته به همين نكته ظريف است ، تا آن جا كه متون ديني ما بخشي از عوامل نيك بختي و يا تيره بختي افراد را مربوط به دوران بارداري مادر مي داند، زيرا، رفتار و حالات مادر در ابتدايي ترين تا پاياني ترين لحظات اين دوران ، در شكل گيري شخصيت آينده كودك تأثير مي گذارد.

امام حسين (ع) نيز آثار تربيتي دامن مادران پاك و با عفت را تبيين مي نمايد و اثرعميق و ريشه دار آن را در زندگي افراد چنين شرح مي دهد:

«الا ان الدعي ابن الدعي قد ركز بين اثنتين بين السلة و الذلة و هيهات منا الذلة يابي الله ذلك لنا و رسوله و المؤمنون و حجور طابت و طهرت و انوف حمية و نفوس ابيه من ان نوثر طاعة اللئام علي مصارع الكرام ؛ ناپاك ، فرزند ناپاك [عبيدالله بن زياد] مرا در پذيرش يكي از دو راه ، مجبور كرده است : بين مرگ و ذلت .اما هيهات ! كه ما ذلت و خواري را بپذيريم ، خداوند و رسول او و مؤمنين و دامن هاي پاك و غيرتمندان بر مانمي پسندد كه اطاعت فرومايگان و پس فطرتان را بر مرگ با عزت و شرافت مندانه ترجيح دهيم .»

در اين بيان امام (ع) يكي از دلايل نپذيرفتن ذلت و خواري را، دامن هاي پاك مادراني مي داند كه زمينه ساز چنين انديشه اي است . و در روز عاشورا نيز براي بيدار كردن دل ها و اتمام حجت و برهان بر همگان نسبت خود را به حضرت فاطمه و خديجه متذكر مي شوند:

«انشدكم السهل تعلمون ان امي فاطمة الزهراء بنت محمد؟قالوا:اللهم نعم -انشدكم الله هل تعلمون ان جدتي خديجة بنت خويلد اول نساء هذه الامة اسلاماً؟ قالوا:اللهم نعم ؛ شما را به خدا قسم مي دهم ، آيا مي دانيد كه مادر من «فاطمه زهرا» دختر محمد مصطفي است ؟ گفتند:آري ، شما را به خدا قسم مي دهم ، آيا مي دانيد كه «خديجه دختر خويلد» نخستين زني كه اسلام را پذيرفته مادر بزرگ من است ، گفتند:آري .

و امام حسين (ع) به معاويه فرمودند: سعادت ما در اثر تربيتي است كه از دامن مادراني پاك و پارسا چون فاطمه و خديجه ، يافته ايم .