قيام كربلا تأثير بسزايي در انسان ها - حتي غير مسلمانان - گذاشته است .عظمت قيام ، جانفشاني ، ايثار، شجاعت ، عزت و جلوهاي ديگري از صفحات عاشورا كه امام حسين (ع) و يارانش آن را رقم زدند، نخبگان ، آزاد انديشان ، عزت جويان و عزت خواهان بسياري از مردان سياست تا اهل قلم در عالم تأسي به سرور آزادگان كردند و عصاره انديشه و ديدگاه خويش را در مورد امام حسين (ع) و نهضت جاودانه اش بازگو كردند، از آن جمله :

تمام قيام ها و شورش هاي علويان ، فاطميان ، كيسانيان ، زيديان ، اسماعيليان و حتي عباسيان و بسياري از شورش هاي غير ديني و تحركات و جنبش هاي سياسي - اجتماعي و مذهبي تا انقلاب اسلامي و انتفاضه ، به قيام كربلا تأسي كردند و شعار: «كل يوم عاشورا و كل ارض كربلا» را تحقق بخشيدند و در بسياري از موارد به پيروزي هايي دست يافتند. از اينها كه بگذريم برخي از رجال سياسي و دانشوران مسلمان و غير مسلمان در زمره الگوپذيران از عاشورا و كربلا بودند:

1ـ گاندي رهبر هند: زندگاني امام حسين (ع)، شهيد بزرگ اسلام را مطالعه كردم و در صفحات كربلا با دقت نگريستم و دريافتم كه اگر هندوستان آزادي و پيروزي مي خواهد، حتماً بايد به سيره امام حسين (ع) عمل كند.

2ـ محمد علي جناح مؤسس دولت پاكستان : در جهان نمونه اي براي شجاعت نظير جانفشاني امام حسين (ع) نخواهي يافت و من معتقدم كه بر تمام مسلمان لازم است قدم در راه اين مرد كه جان خويشتن را در عراق ايثار كرد، بگذارند.

3ـ موري دوكابري : در مجالس عزاداري گويند: همانا امام حسين (ع) براي نگاهباني از شرافت و عزت مردم و حفظ حرمت اسلام به شهادت رسيد و هرگز تن به ذلت در برابر يزيد نداد. پس اكنون بياييد او را براي خويش الگو قرار دهيم تا از آتش استعمار رهايي يابيم و بياييد مرگ با عزت را بر زندگي با ذلت ترجيح دهيم .

4ـ چارلز ديكنز، نويسنده معروف انگليسي : اگر امام حسين (ع) براي رسيدن به اهداف دنيوي جنگيد (چنان چه برخي گويند!)، من نمي توانم درك كنم كه چرا زنان و كودكان و اطفال را همراه خويش برد؟ در اين صورت عقل حكم مي كند كه بگوييم او فقط براي اسلام كشته شد.

5ـ توماس كارليل ، فيلسوف و مؤرخ انگليسي : بزرگ ترين درسي كه مي توانيم از فاجعه كربلا ياد بگيريم اين است كه امام حسين (ع) و يارانش ايمان راسخي به پروردگار داشتند و اين را با عملشان ثابت كردند. اين كه در مواجهه حق و باطل برتري كمي ارزشي ندارد و آنچه مرا شگفت زده كرده اين است كه امام حسين (ع) با ياران اندكش پيروز شد.

6ـ ادوارد بروان ، مستشرق انگليسي : آيا قلبي وجود دارد كه فجايع كربلا رابشنود و اندوهناك نگردد؟ حتي غير مسلمانان ياراي انكار پاكي و طهارت روح بلندي راكه اين تراژدي را آفريد ندارند.

7ـ فردريك جيمس : فرياد امام حسين (ع) و همه شهيدان اين است كه سه اصل ثابت در جهان وجود دارد و آن عدالت ، رحمت و دوستي است كه تغيير ناپذيرند (وتأكيد مي كند) هرگاه انساني براي دفاع از اين صفات برخيزد و مردم را به چنگ زدن به آن فرا خواند، اين مبادي ارزشمند را ثابت و دفاع از اين صفات برخيزد و مردم را به چنگ زدن به آن فرا خواند، اين مبادي ارزشمند را ثابت و جاودانه كرده است .

8ـ واشنگتن ايروينگ ، مورخ مشهور آمريكايي : امام حسين (ع) نجات جانش با سر نهادن بر تصميم يزيد آسوده بود، جز آن كه رسالت پيشوايي كه منشأ و مسبب انقلاب ها و نهضت ها در اسلام بود، كوتاه آمدن در برابر يزيد نيست ، بلكه او خويشتن را براي تحمل سختي ها و رنج ها براي نجات اسلام از چنگال بني اميه آماده كرده بود. پس روح حسين (ع) جاودانه است در حالي كه جسمش بر ريگزارهاي عراق قطعه قطعه افتاده بود. اي شجاع ، اي اسوه شهامت و اي قهرمان يا حسين (ع).

9ـ آنتوان بارا، مسيحي مذهب : اگر حسين (ع) از ما بود در تمام كره خاك پرچم او را مي افراشتيم و بر تمام زمين منبري برايش مي گذارديم و مردم را با نام حسين (ع) به مسيحيت مي خوانديم .

10ـ برسي ساكسون ، مستشرق انگليسي : حقيقتاً شجاعت و شهامتي كه اين گروه اندك از خود نشان دادند و به اندازه اي بود كه همه شنوندگان را بدون اراده به مدح و ستايش وا مي دارد، اين دسته شجاع و گران قدر عظمتي عالي و جاودانه براي خود كسب كرد كه تا ابد زوال ناپذير است .

11ـ تاماس توندون ، هندو و رييس مجلس داخلي هند: اين جانفشاني هاي بزرگ نظير شهادت امام حسين (ع) موجب ارتقاي سطح انديشه بشراست و سزاوار است كه تا ابد يادش جاويد بماند و همواره يادآوري شود.

12ـ محمد زگلول پاشا: در مراسم عزاداري ايرانيان در تكيه اي در مصر گفت :امام حسين (ع) با اين اقدامش تكليف ديني و سياسي اش را انجام داد و امثال اين مجالس سوگواري روح مروت و مردانگي را در مردم پرورش مي دهد و در وجودشان نيروي اراده مبارزه در راه حق و حقيقت را بر مي انگيزد.

13ـ عبدالرحمن شرقاوي ، نويسنده مصري : امام حسين (ع) شهيد راه دين و آزادي است ، سزاوار نيست كه تنها شيعيان به نام امام حسين (ع) افتخار كنند، بلكه واجب است تمام آزاد مردان گيتي به اين نام شريف افتخار ورزند.

14ـ عبدالحميد جوده سحار، نويسنده مصري : امام حسين (ع) نمي توانست با يزيد بيعت كند و به فرمان وي گردن گذارد، زيرا اقدامي شبيه به آن به منزله رخصت بر گناه و تباهي ، و عزت و قدرت بخشيدن به اركان ستم و سركشي و كمك به نظام باطل (يزيدي ) بود. امام حسين (ع) هرگز به اين راضي نمي شد؛ گر چه خانواده وفرزندانش اسير شوند و خود و يارانش كشته گردند.

15ـ علامه طنطاوي ، دانشمند و فيلسوف مصري : نهضت حسيني شوق شهادت در راه خدا را در آزادگان بر مي انگيزد و به استقبال مرگ رفتن را برترين امنيت مي داند تا جايي كه آنان در راه قربان گاه بر هم پيشي مي گيرند.

خلاصه آنچه از گزارش هاي فوق به دست مي آيد عبارت است از اين كه :

1ـ امام حسين (ع) با اين دلايل قيام كرد: براي بقا، عظمت ، عزت اسلام و حاكميت قرآن و بر اساس مسئوليت امامتي كه بر عهده داشت و نگاهباني از حرمت و آبرو و شرف مردم ، ايجاد اصلاحات در امت ، امر به معروف و نهي از منكر، دفاع از مظلومان و براساس مصالح همگاني .

2ـ انقلاب امام حسين (ع) را مي توان بر اساس اخلاق و مردانگي وصف كرد واهداف آن را رسيدن به مصالح عمومي و آن جهادي براي از بين بردن رذايل و پستي ها و انتشار و بسط فضايل و خوبي ها بود.

3ـ تأثير آن انقلاب ، بيداري مردم و تبديل دينداري ظاهري و قشري به ايمان حقيقي و عميق بود.

4ـ انسان ها درسي از آن مكتب كه اين مكتب جاودانه عرضه كرد و از توجه و عنايتي كه به آزادي ، عدالت ، محبت و عشق داشت ، ارائه شيوه ارزشي در مقابله با دشمن بود. انسان ها چگونگي روگرداني از فروتني در برابر ستم و تسليم در برابر جبهه ها استعمار را آموختند و انگيزه اظهار غيرت ، شجاعت و جان نثاري را در آنان برانگيخت و مقاومت در سختي ها و پايمردي در راه حق را به آنان آموخت ، در جان ها آتش مبارزه بر ضد باطل را شعله ور كرد و حرام بودن سكوت را در مقابل ظلم به آنان آموزش داد. ثابت كرد كه حق ،فضيلت ، عدالت و ايمان توان و قدرت از بين بردن ظلم ، كفر، نيرنگ و سركشي را دارد؛همان گونه كه ياران با اخلاص امام برترين درس هاي ايمان به پروردگار را به مردم آموختند و راه پيروزي را براي ملت ها را هموار كردند و اثبات كردند كه پيروزي بر خلاف اندك بودن عده و عده از آن مؤمنان است .