معناي لغوي عزت عبارت است از دوست داشتن و نيرومندي ، توانايي و شريف وبزرگوار كه يكي از اسامي خداوند متعال است .

از نظر اصطلاحي ، اين واژه به كساني اطلاق مي شود كه داراي ويژگي هاي روحي خاص و بلندي هستند. كساني كه از حيثيت و آبروي بلندي نزد ديگران برخوردار هستند دست تكدي و التماس و خواهش نزد هركس و ناكس دراز نمي كنند. عزيز،خوانده مي شوند. عزيز ناميده شدن خداوند براي بي نيازي و غناي حضرتش از خلق واحتياج موجودات و ممكنات به ذات لايزالش مي باشد.

در روايات اسلامي ، عزت كه مترادف افتخار و سربلندي و عظمت و مجد آدمي است به شدت مورد اهتمام و تأكيد قرار گرفته است و معصومين : آن را به عنوان يك ويژگي مثبت و قابل تقدير از ما خواسته اند. امام علي (ع) در موارد زيادي به عزت نفس وگرامي داشتن گوهر وجود انساني و پرهيز از مذلت و خواركردن وجود سفارش كرده اند وچنين مي فرمايند:

«به جز از خداي سبحان چيزي نخواهيد، زيرا اگر به شما بدهد شما را گرامي داشته و اگر ندهد ذخيره آخرت تان خواهد كرد».

از نظر امام حسين (ع) انسان آزاد، كسي است كه زندگي او همواره با عزت باشد.برهمين اساس ، محور تلاش جوانمردانه خود و اصحابش در كربلا را بر نيل به عزت و تن ندادن به ذلت قرار مي دهد، زيرا آن حضرت مي داند آن كه عزيز است استوار و شكست ناپذير است ، آن كه ترس از رفتن و ميل به ماندن ندارد سربلند است . در واقع نهضت ِحسيني ، سرمشق ِ روشني است براي همه آناني كه درس عزت و آزادي و سربلندي مي جويند.

رابطه بين عزت و آزادي يك رابطه دو طرفه مي باشد، به بيان ديگر از نظر امام حسين (ع) انسان آزاد زندگي با عزت و شرافتمندانه دارد و فردي كه با عزت زندگي مي كند مسير تكامل و پيشرفت را طي مي نمايد.