بازگشت

اهل بيت و تصوف


شايان ذكر است كه به هيچ وجه جايز نيست صوفيه را مشمول اين سخن خداوند بدانيم كه:

(انما يريد الله ليذهب عنكم الرجس اهل البيت و يطهركم تطهيرا)

(احزاب / 33).

: محققا خداوند اراده فرموده است كه گناه و پليدي را از شما اهل بيت بزدايد و شما را پاك و مطهر فرمايد.

كلمه ي تصوف بيانگر عدم اعتدال و عدم توازن در مسائل گوناگون است. صوفيان در اغلب هنجارهاي رفتاري خود كه ناشي از جذبه هاي روحي


است افراط مي كنند. آنان و باورمندان به مكتبشان، دنيا را به شدت مذموم و محكوم دانسته، و با اين عمل تفريط آميز به خود و خانواده ي خود ظلم مي كنند. از طرفي سخنان صوفيان پر است از شطحيات (سخناني كه بوي خود پسندي مي دهد) و انحرافات مثل: كشف و مكاشفه و علم باطن، و سركوب غرايز، و حلول و وحدت الوجود، و غيره كه پيامبر اكرم صلي الله عليه وآله وسلم و اهل بيتش عليهم السلام از اين سخنان بيزار و ناخشنودند.

ممكن است پرسيده شود: آيا مفهوم تطهير در آيه ي سوره ي احزاب اين است كه نفوس اهل بيت عليهم السلام از اميال و هوسهاي خبيثه اي كه محرك شرارت ها و فساد است، منزه است، و ناخودآگاه به خير و خوبي برانگيخته مي شوند؟ اگر اين طور باشد، هيچ گونه برتري و فضيلتي براي اهل بيت عليهم السلام محسوب نمي شود. چرا كه در اين حالات، آنها هيچ گونه رنج و زحمتي در ميدان خيرات و نيكي ها متحمل نخواهند شد.

در پاسخ و توضيح مطلب مي گوييم:

1- شكي نيست كسي كه در راه خير متحمل رنج و مشقت شود پاداش خواهد گرفت، ليكن اين به آن معنا نيست كه اگر كسي بدون رنج و زحمت كار خيري انجام داد، اجر و پاداشي نخواهد داشت، تا وقتي كه فعل و انجام كار خير به اراده ي او، و ترك آن براساس قدرت او باشد مأجور و از پاداش الهي محظوظ خواهد گرديد.

2- طهارت و پاكي نفس مثل نبوغ عقلي هر دو مورد تقدير و تحسين و اعجاب مردم است. درست عكس خباثت و كودني و جهل كه مورد نكوهش و مذمت است.

3- انسان طبيعتا داراي استعداد تام انجام خير و شر است، خواه قديس باشد خواه شرير. سعيد باشد يا شقي. اين جاست كه ملاحظه مي شود شرورترين افراد، از داشتن ريشه ي خير عاري نمي باشند. چنان كه پاك ترين افراد نيز گاهي مرتكب گناه مي شوند. و بر همين اساس است كه حساب و پاداش و عقاب بر آنها مترتب و جايز و تحقق مي يابد.


اهل بيت عليهم السلام داراي نفوس طيبه و پاكي هستند كه با ميل و اراده ي باطني به سوي انجام خير و ترك شر با شرط داشتن قدرت بر انجام شر و ترك خير اقدام مي كنند.

اين همان علت اساسي، فلسفه ي برتري و فضيلت آنها، كه قبولش براي گروهي از افراد بسيار دشوار و سنگين است، مگر (بر فروتنان و خاشعين) مي باشد. فروتنان كساني هستند؛ كه قلوب خويش را در مسير جريان ريزش آبشار هدايت الهي قرار مي دهند كريمه ي شريفه مي فرمايد:

(و انها لكبيرة الا علي الخاشعين)

(بقره / 45)

سؤالات

1- دكتر شيبي در مورد اين پندار غلط كه «كشته شدن حسين عليه السلام هيچ تأثيري در جهان اسلام نداشته است» چگونه توضيح مي دهد؟

2- شيوه ي اداره ممالك اسلامي به دست حكام جائر و فاسق و جور را توضيح دهيد.

3- شيعه با تكرار ياد و خاطره ي شهادت حسين عليه السلام چه چيزي را يادآوري و تداوم مي بخشد؟