بازگشت

مقدمه


پيامبر اكرم (ص) فرمود: «من دو چيز گرانمايه در ميان شما به يادگار مي نهم: كتاب خدا و خاندانم. اين دو هرگز از يكديگر جدا نمي شوند تا آنكه در قيامت كنار حوض كوثر بر من وارد آيند.» [1] .

اين حديث به حديث ثقلين معروف شد و تمام فرقه هاي مسلمين آن را در كتب معتبر خويش نقل كردند؛ اما به فرموده خميني كبير «خودخواهان و طاغوتيان قرآن كريم را وسيله اي ساختند براي تداوم بخشيدن به حكومتهاي غاصب و ضد قرآني خويش و مفسران حقيقي قرآن و آشنايان به حقايق آن را، كه سراسر قرآن را از پيامبر اكرم (ص) دريافت كرده بودند، با بهانه هاي گونه گون عقب زدند و با توطئه كثيف خود، در حقيقت قرآن را از صحنه خارج كردند.» [2] .

ممكن است بپرسيد: آيا فهم قرآن تنها در توان معصومان (عليهم السلام) است و ديگر مردم حق ندارند، بدون مراجعه به روايات اهل بيت، از قرآن بهره گيرند؟

در پاسخ بايد گفت: ما مانند اخباري ها نيستيم كه فهم قرآن را يكسره مخصوص اهل بيت (عليهم السلام) بدانيم؛ بخشي از آيات محكمات و بينات ناميده مي شود و هر كس، به شرطي كه با زبان عربي و شأن نزولها و يك سلسله مباحث لازم ديگر به طور صحيح آشنايي كافي داشته باشد مي تواند از آن بهره گيرد؛ اما مي دانيم كه آيات قرآن دو دسته اند: محكمات و متشابهات. [3] براي فهم آيات متشابه جز تمسك به راسخان در علم اهل بيت (عليهم السلام) راهي نيست.

طبق تصريح شيعه و سني، قرآن كريم در موارد متعددي به مقام و موقعيت اهل بيت (عليهم السلام) و عصمت و طهارت و ولايت آنها اشاره كرده است. در اين فرصت، آن دسته از روايات سالار شهيدان حضرت ابي عبداللّه الحسين (ع) درباره برخي از آيات قرآن كريم، كه در خصوص اهل بيت عصمت (عليهم السلام) وارد شده، مورد توجه قرار مي دهيم و جانهاي خود را با كلمات نوراني آن فاتح اقليم وجود جلايي ديگر مي بخشيم.



چه گويم در مقام آن دلارام

زبان من زبون و خامه ام خام



بايد توجه داشت كه در برخي از روايات، آن حضرت تنها راوي حديث است كه از پيامبر اكرم (ص) يا اميرمؤمنان (ع) نقل مي كند؛ ولي ما تنها به رواياتي اشاره مي كنيم كه در آن امام (ع) خود سخني فرموده يا پرده از حقيقتي برداشته است. البته اين سخن با نقل مواردي كه آن حضرت از رسول اكرم يا اميرمؤمنان مطلبي پرسيده و سپس پرسش و پاسخ را باز گفته است، منافات ندارد؛ زيرا به هر حال خود حضرت در متن جريان حضور داشته است.

به هر ترتيب امام حسين (ع) در اين دسته از روايات به تبيين بطني از بطون قرآن پرداخته، از تأويل، تفسير يا شأن نزول آيات پرده برمي دارد و گاه براي بيان حقيقتي به آيه استدلال مي كند.


پاورقي

[1] مسند ابن‏حنبل، ج 3، ص 14، دارصادر، بيروت.

[2] صحيفه نور، ج 21، ص 170. (با تصرف).

[3] آل عمران، آيه 7.