بازگشت

بحثي كوتاه درباره ي فلسفه ي عزاداري


اينك اين سؤال مطرح مي شود كه اين گريه چگونه آن همه پاداش دارد؟ در ضمن انگيزه ي حفظ شعائر حسيني كه سفارش بسيار شده و مي شود چيست؟ و گاهي مي پرسند: «حسين عليه السلام در حقيقت پيروز شده، بنابراين به جاي سوگواري بايد جشن گرفت؟»

پاسخ:

سوگواري و گريه داراي انواع و اقسامي است مانند: گريه ي شوق، گريه ي تنفر، گريه ي عاطفي، گريه ي هدفدار، گريه ي آميخته با فرياد و شعار و حركت بخش و گريه ي ذلت و شكست.

آنچه ناپسند و مذموم است، گريه ي ذلت و عجز است كه حكايت از ناتواني و سستي و شكست كند، ولي اگر گريه، گريه ي شوق يا عاطفي يا هدفدار يا شعار يا اظهار تنفر و فرياد بر ضد ظالم و موجب بيداري و تحريك احساسات مردم بر ضد ستمگر گردد، چنين گريه اي يك نوع امر معروف و نهي از منكر است.

و گريه به عنوان تنفر از ظالم نه تنها اشكال ندارد بلكه يك نوع مبارزه و به حركت درآوردن مردم بر ضد ظالم است و خشم شديد عليه او مي باشد.


سوگواريها، سينه زني، زنجيرزني، برداشتن پرچمها و... (در صورتي كه آلات لهو در آن نباشد) در حقيقت يك متينگ كامل، نشأت گرفته از احساسات و عواطف مقدس و پرشور مردم و فرياد عميق قلبي با تمام وجود آنها، بر ضد ستمگر است و در واقع يادآوري صحنه ي عاشوراي خونين، پيام آور مكتب امام حسين عليه السلام مي باشد، كه هر سال در محرم و عاشورا اربعين و روزهاي ديگر انجام مي گيرد.

با توجه به اينكه: پيكار حسينيان با يزيديان، پيكار دو قدرت طلب براي دنيا نبود، بلكه پيكار دو فكر و دو مكتب بود، امام حسين عليه السلام به خاطر مكتب اسلام و امر به معروف و نهي از منكر بپا خاست و به همين جهت حسين عليه السلام فراموش نمي شود.

بنابراين بايد با دليل و منطق و با به جوش و خروش آوردن احساسات پاك مذهبي مردم كه در پرتو گريه، و سوگواري پيام آور بدست مي آيد، مكتب و مرام او را زنده كرد و بر اعماق جان ثبت نمود.

گريه ي حضرت زينب عليهاالسلام و اهل بيت عليهم السلام گريه ي عاطفي و گريه ي پيام آور و اظهار تنفر از دستگاه ظلم تا ابديت بود و چنين گريه اي شعار كوبنده و سوزنده و ويرانگر كاخ ستمگران است و دشمن را به لرزه درمي آورد، آري به قول شاعر خطاب به حسين عليه السلام:



آنچه بر ملت اسلام، حياتي بخشيد

جنبش عاطفه و نهضت خونين تو بود




حضرت سكينه دختر امام حسين عليه السلام مي گويد: در روز يازدهم محرم (كنار بدن پاره پاره شهداي كربلا) از پدرم شنيدم فرمود:



شيعتي ما ان شربتم عذب ماء فاذكروني

او سمعتم بغريب او شهيد فاندبوني



يعني: «اي پيروان من هرگاه آب خوشگوار نوشيدند، مرا ياد كنيد، يا وقتي كه درباره ي غريب يا شهيد (سخني) شنيديد براي (مصيبت) من، آه و ناله كنيد.» [1] .

اين مطالب همه براي آن است كه: حسين، الگو قرار گيرد و همواره اين الگو پيروي گردد و چنين كاري با كمك عواطف و احساسات، كامل مي گردد تا محبت حسين عليه السلام آميخته با احساس و تمام وجود، در دلها جاي گيرد.


پاورقي

[1] مقتل‏الحسين مقرم، ص 380.