[مثلاً] خداي ناخواسته آدم بيمار است، اگر صبر نكند، چه كار بايد بكند؟ نزد طبيب مي رود و پس از معالجه، كار خود را انجام مي دهد. صبر در مقابل درد و ناله ها و سوزش ها، طبيعي است. البته اگر بگويد:



غم و شادي برِ عارف چه تفاوت دارد

ساقيا باده بده شاديِ آن كاين غم ازاوست



به حلاوت بخورم زهر كه شاهد ساقي است

به ارادت بكشم درد كه درمان هم ازوست



[اگر به چنين مقامي برسد]، حقيقت اين است كه اين شخص، راه را طي كرده و او سالك است. او واقعاً طعم كمال را چشيده كه حتي غم، اندوه، درد و ناله را از او مي داند و خوشحال هم هست. چون صبر در مورد دردها و ناگواري ها كه اجباري است، عظمت و سازندگيِ آن، مانند صبر در مواقع لذت ها نيست. آن جا (صبرهاي اختياري) سكوي پرواز است.