بازگشت

كليه ي وقايعي كه در سال شصت و يكم هجري در ممالك آسيا


در اين سال شصت و يكم حدود ممالك اسلاميه به تحديد علماي خبر و اصحاب سير از سمت شمال رود جيحون بوده و جبال طبرستان و گيلان و باب الأبواب و بعضي كوه هاي چركس و تمامي ارمنستان و گرجستان را احاطه كرده شط فرات را تا ارزنجان به منزله ي خط سرحدي قرار داده از جبال فارقه آسياي صغير به درياي سفيد منتهي مي گرديد و در غرب جزيره ي قبرس و ردس از متصرفات مسلمين بود و بحرا اين متصرفات به ساحل مملكت فارس مي رسيد و به صحراي كبير معروف افريقا مي پيوست و از سمت جنوب شرقي به ساحل بحر احمر متصل مي گشت. پس از اقليم افريقا تمام ممالك فارس و تونس و طرابلس غرب و فزان و سودان و نوبه و مصر در تحت سلطنت اسلاميه بود و باز خط سرحدي از بحر احمر به طرف باب المندب امتداد يافته مملكت سومال را كه نيز از افريقا مي باشد داخل در اين سلطنت نموده و از سمت جنوب و ساحل جزيرة العرب آن خط به درياي فارس كشيده شده شبه جزيره ي بحرين را به متصرفات اهل اسلام ضميمه ساخته از درياي فارس و عمان و هند به مصب رودخانه ي سند اتصال مي يافت و مملكت مكران و سيستان


و كابل و قسمتي از لاهور هند را احاطه مي نمود و از كوه هاي پار و پامير (هندوكش) به منبع رود جيحون مي رسيد و بايد دانست كه در اين وقت هيچ مملكتي از ممالك مجاوره از حمله ي عساكر فاتح اسلام آسوده و ايمن نبودند مگر ممالك امپراتوري قسطنطنيه. اينك اشخاصي را كه در ممالك اسلاميه در اين سال شصت و يكم حكمران و صاحب امر و خداوند داعيه بودند برنگاريم.